Clubnight in Madrid

Madrid, een zwoele zomeravond waarbij ik twee collega’s van Dokters van de Wereld Spanje (Medicos del Mundo) vergezel op hun wekelijkse clubnight. Onze eerste bestemming is cocktailbar Strawberry. Als ik door het vrolijk, tinkelende kralengordijn loop, stap ik een andere realiteit binnen…..de  schrijnende wereld van prostitutie.

Dokters van de Wereld Spanje bezoekt elke week verschillende clubs en plekken in de stad waar zich vrouwen in de prostitutie bevinden. ’Ik heb moeite om het woord ‘werken’ te gebruiken,’ zegt Hodan - mijn Spaanse collega van Somalische komaf. ‘Omdat het suggereert dat zij hun werk uit vrije wil doen terwijl de situatie hier anders laat zien. Door gebrek aan financiën, openstaande leningen bij mensensmokkelaars, druk uitoefende pooiers, wanhopige smeekbedes of hoge verwachtingen van familie zien deze vrouwen geen andere oplossing dan noodgedwongen hun lichaam aan te bieden.’

Werken bij de Burger King... – en bijverdienen in de prostitutie

In de `club´ die oogt als een slecht verlichte aftandse kroeg, ontmoet ik Maria. Een meisje van 20 uit Peru. Ze draagt een losse streepjestrui, spijkerbroek en All Stars. Ze is net klaar met werken bij de Burger King en kan naar eigen zeggen “..gelukkig hier nog meer uren maken.’ Als er vanavond tenminste mannen komen. ‘Want geen klanten betekent ook geen enkele vorm van inkomsten.’

Hodan legt haar het principe van een vrouwencondoom gecombineerd met mannencondoom uit voor extra bescherming als een grote vent binnenstapt die een condoom niet ziet zitten: ‘Wat een gezeik! Je kunt toch wel gewoon zien wie van je klanten schoon en gezond is?’

Wat Dokters van de Wereld Spanje doet

Dokters van de Wereld Spanje biedt niet alleen voorbehoedsmiddelen aan maar geeft vooral uitleg over hun rechten in het algemeen en de mogelijkheid hulp te vragen, zonder hen te veroordelen  of geld te willen zien. Het staat vrouwen vrij om op kantoor langs te komen voor een lotgenotengroep, individueel advies of een HIV snel-test.

Terwijl ze in de tussenliggende 20 minuten op de uitslag van de HIV test wachten proberen vrijwilligers inzicht in hun situatie te krijgen. Niet alleen om hen verder te kunnen helpen maar ook om het vaak onzichtbare probleem onder de aandacht te brengen bij de politiek en het publiek.

Prostitutie om pensioen aan te vullen

Als we later op het Operaplein staan en een foto van ons drieën maken stapt een Spaanse, keurig uitziende dame van 70 op ons af. Ik verwacht een vraag over medische hulp maar haar verzoek is simpel. Snel loopt ze met een kleine voorraad condooms en glijmiddel weg. Ook zij is noodgedwongen op straat aan het werk, omdat haar pensioen niet toereikend is. Ik besef dat letterlijk iedereens dochter, zus en zelfs moeder hier in de prostitutie kan zitten.

Lizzy Tonnaer werkt binnen het Zorgrechtteam onder andere als coördinator van medische spreekuren in Amsterdam Zuidoost en de Zorgbus bij Dokters van de Wereld Nederland. Zij bezocht onze Spaanse collegas voor eenworkshop getuigenissen schrijven vanuit het Dokters van de Wereld internationale netwerk. Sinds enkele weken is er een pilot samenwerking opgezet waarbij Dokters van de Wereld bij het Leger des Heils wekelijks een spreekuur verzorgt voor vrouwen die slachtoffer geworden zijn van mensenhandel en in de prostitutie gewerkt hebben. Ondanks deze mensonterende omstandigheden waarbij zij niet zelden gezondheidsschade hebben opgelopen, hebben zij geen status gekregen en blijven zij ongedocumenteerd.