Vandaag is het internationale vrouwendag. Wereldwijd wordt aandacht gevraagd voor de specifieke rechten van vrouwen. Voor heel veel vrouwen zijn deze rechten nog niet of niet voldoende gewaarborgd. Ook in Nederland ziet Dokters van de Wereld dit terug. Bijvoorbeeld bij seksuele en reproductieve rechten: het zelf kunnen kiezen en besluiten nemen over het eigen lichaam, over seksualiteit en over zwangerschappen.

In veel landen komen deze rechten (steeds meer) in het geding: in Malta, momenteel voorzitter van de Europese Unie, wordt abortus op geen enkele manier toegestaan, in Polen bespreekt men een wetsvoorstel om abortus volledig te verbieden; in Rusland wordt gesproken over het decriminaliseren van huiselijk geweld; in de VS zorgt de "global gag rule" er voor dat er alleen ontwikkelingshulp wordt gegeven als de ontvangende partij geen informatie of diensten aanbiedt gerelateerd aan abortus.

In Europa en wereldwijd zien onze collega’s van het Médecins du Monde (MdM) netwerk talloze voorbeelden van ongelijkheid en discriminatie van vrouwen en meisjes. Schoolmeisjes in Ivoorkust, waar 47% van de onderwijzers zegt seks te hebben gehad met schoolmeisjes, jonge geweldslachtoffers in de Centraal Afrikaanse Republiek, en vrouwen in Peru die medische hulp nodig hebben na een onveilige abortus omdat het hen aan het recht op abortus ontbreekt. In Frankrijk zien de MdM-teams de ongelijkheid en discriminatie van vrouwen zonder papieren en de barrières in de toegang tot goede medische zorg .

Ook in Nederland ziet Dokters van de Wereld dat seksuele en reproductieve rechten van vrouwen niet gewaarborgd zijn. Vanaf 21 jaar moeten vrouwen zelf betalen voor anticonceptie en voor hormonale medicatie welke gebruikt wordt bij gynaecologische klachten. Abortus wordt in het geheel niet vergoed voor ongedocumenteerde vrouwen. Hierdoor kunnen ongewenste zwangerschappen ontstaan zonder de mogelijkheid deze af te breken. Deze vrouwen zijn vaak kwetsbaar op allerlei gebied: zij hebben geen zorgverzekering, mogen niet werken en hebben daardoor geen financiën voor anticonceptie, regelmatig is er hoge psychische lijdensdruk, vaak hebben zij geen eigen onderdak (waardoor zij rondzwerven, tijdelijk ergens logeren, in kraakpanden verblijven) en hebben soms zelfs onvoldoende inkomsten voor voeding en andere basisbehoeften. Dit alles zorgt ook voor een situatie die vrouwen kwetsbaar maakt voor (seksueel) misbruik en het gebruik van seks als ruilmiddel.

Vorige week (2 maart) vond een belangrijke ontmoeting plaats in Brussel tussen vertegenwoordigers van bijna 50 regeringen en maatschappelijke organisaties, tijdens de conferentie She Decides. Hierin is toegezegd samen te werken om de rechten van vrouwen en meisjes boven aan de agenda te krijgen. MdM roept overheden en betrokken partijen op om deze enorme uitdaging wat betreft gezondheid en ontwikkeling zonder dralen aan te gaan.

In Nederland blijft DvdW zich inzetten om ongedocumenteerde vrouwen te helpen bij een goede toegang tot seksuele en reproductieve gezondheid.

Uit de praktijk

In de zomer van 2016 klopt een Zuid-Amerikaanse ongedocumenteerde vrouw aan bij Dokters van de Wereld. Zij heeft geen vast adres en slaapt momenteel bij een vriendin op de bank. Zij is zwanger en weet niet goed hoe zij de zorg rondom de zwangerschap moet gaan regelen. Bij een verloskundige is ze gelukkig van harte welkom. Enkele weken later belt zij erg verdrietig op. Op de echo is een ernstige afwijking geconstateerd waardoor het kindje hoogstwaarschijnlijk op een later moment zal komen te overlijden. Een zwangerschapsafbreking komt ter sprake. De huisarts kan haar niet helpen hierbij, ze is naar een abortuskliniek geweest maar die vragen het voor haar onbetaalbare bedrag van 600 Euro. Ze is ten einde raad. In het ziekenhuis komt een abortus door middel van zuigcurettage neer op 1000 Euro, wordt haar verteld. Uiteindelijk wordt door middel van medicatie een abortus opgewekt, die gepaard gaat met hevige pijn en veel en langdurig bloedverlies. Zij ondergaat dit bij de vriendin. Alleen 's nachts kan zij op de bank liggen, overdag loopt zij met haar krampen en bloedverlies op straat. Later vertelt zij dat abortus een van de moeilijkste dingen is als je ongedocumenteerd bent. “Als je zwanger bent, en de zwangerschap is door de omstandigheden niet gewenst, kun je als ongedocumenteerde vrouw geen kant op”.