Arts Sandrine Vollebregt deed haar wetenschappelijke stage bij Dokters van de Wereld. In haar scriptie toonde ze aan dat veel ongedocumenteerde mensen in Nederland er mentaal zeer slecht aan toe zijn. Om deze resultaten breder te verspreiden, probeerde ze haar onderzoek gepubliceerd te krijgen in een medisch wetenschappelijk tijdschrift. Lees hier hoe dat lukte!
Hoe is dit onderzoek tot stand gekomen?
“Dat mensen zonder papieren het mentaal zwaar hebben, weten alle vrijwillige artsen van Dokters van de Wereld. Zes jaar geleden drong zich de vraag op of we naast medische spreekuren ook psychosociaal-spreekuren moesten gaan houden (die draaien inmiddels sinds 2017, red.). Daarom begonnen vrijwillig artsen Koen Bolhuis en Jentien Vermeulen klachten rond geestelijke gezondheid te inventariseren bij hun patiënten. Ze gebruikten daarvoor een laagdrempelige, veelgebruikte vragenlijst van de Wereldgezondheidsorganisatie. Om al die ingevulde vragenlijsten te analyseren, zocht Dokters van de Wereld een stagiair. Dat werd ik.”
Wat zijn de uitkomsten van het onderzoek?
“De uitkomsten liegen er niet om. Maar liefst 81 procent van de ongedocumenteerde mensen die naar ons medisch spreekuur komt, heeft zo veel psychische klachten dat er sprake is van bijvoorbeeld een depressie of angststoornis. Veel mensen slapen slecht. Ze voelen zich heel vaak gespannen of bezorgd. Maar liefst 37 procent had in de afgelopen maand gedachten aan de dood. Ik heb veel medische dossiers doorgenomen. Er is een duidelijk verband tussen een hoge testscore en opgelopen trauma’s. Veel van de ondervraagden hebben te maken gehad met lichamelijk geweld zoals marteling, verkrachting of gevangenschap. Die trauma’s liepen ze op in hun land van herkomst, op de vlucht óf in Nederland.”
Hoe kijk je zelf tegen deze resultaten aan?
“Vroeger dacht ik: als je in Nederland leeft, heb je min of meer een goed leven. De overheid zorgt voor een bestaansminimum. Toen ik bij Dokters van de Wereld kwam werken, zag ik ineens een heel ander en verborgen Nederland. Veel mensen die zonder papieren in Nederland verblijven, hebben een heel zwaar en onzeker leven. Daar schrok ik enorm van. Mensen zijn hier met een bepaalde reden en kunnen of willen niet weg. Daar kun je iets van vinden, maar ze zijn nu eenmaal hier. Het recht op zorg staat daar los van. Het is een mensenrecht dat voor iedereen geldt. Als arts én medemens vind ik dat we er voor deze mensen moeten zijn. Zij verdienen de zorg die ze nodig hebben.”
Waarom moest dit onderzoek gepubliceerd worden in een medisch wetenschappelijk tijdschrift?
“Het onderzoek was mijn masterscriptie. De resultaten zijn dan niet makkelijk beschikbaar voor anderen. Daarvoor moet je publiceren in een medisch wetenschappelijk tijdschrift. En omdat er maar zo weinig over de gezondheid van ongedocumenteerde mensen is gepubliceerd en de resultaten ernstig zijn, besloten we ervoor te gaan. Het was een enorme klus. Zo wordt het onderzoek anoniem getoetst door vakgenoten (peer-review), waarna ik op elk commentaar moest reageren of aanpassingen moest doen. Toen ik er een keer doorheen zat, zei Jentien dat dit artikel er echt moest komen om al onze patiënten een stem geven. Dat motiveerde me om weer door te gaan. Uiteindelijk met ook de hulp van coördinator Annette Hoogerbrugge en psychiater en wetenschapper Pim Scholte hebben we het artikel gepubliceerd gekregen.”
Meer informatie
Wil je dit wetenschappelijk artikel lezen klik dan hier. Het is gratis te lezen. Uit dit onderzoek blijkt wel hoe belangrijk het is dat Dokters van de Wereld psychosociale spreekuren houdt. Wil je naast jouw werk als zorgprofessional ook als vrijwilliger bij ons aan de slag? Bekijk dan onze vacatures.
