Begin juni zijn we op Operatie Glimlachmissie geweest in Haydom, Tanzania. Een van de artsen die dit keer meegingen is Paul van Zuijlen, plastisch chirurg en directeur van het Brandwondencentrum Beverwijk. Voor Paul was het de eerste missie in de tropen. Een bijzondere ervaring, volgens hem. “Ik heb kleine wondertjes gezien.”
Twee weken lang opereerden Paul van Zuijlen, Matthijs Botman (plastisch chirurg Amsterdam UMC, locatie VUmc) en Jan Brommundt (anesthesist UMCG) onder leiding van de medisch coördinatoren van Dokters van de Wereld in het Haydom Lutheran Hospital. Ze hielpen voornamelijk kinderen met ernstige littekens na brandwonden en patiëntjes met schisis (hazenlip). Daarnaast brachten ze de lokale artsen veel kennis bij door middel van training over brandwondenzorg, zodat zij in de toekomst meer zelf kunnen doen.
Paul: “Al jaren wilde ik op missie naar de tropen. Voor een plastisch chirurg met ruime ervaring op het gebied van brandwondenzorg is daar veel werk te doen. Brandwonden komen veel voor in Afrika, zeker bij kansarme mensen. De problemen die hierdoor ontstaan zijn vaak ernstiger dan in Nederland. Zo is de kans dat mensen in Nederland overlijden aan de gevolgen van brandwonden klein, maar in Afrika erg groot. Littekenproblemen door brandwonden zijn in Afrika ook vaak extremer bij degenen die de brandwonden overleefd hebben. Dat komt niet alleen door de beperkte acute zorg, maar ook doordat er bijna geen revalidatiemogelijkheden zijn. Daarom wilde ik heel graag met Dokters van de Wereld mee op missie naar Tanzania. Want als ik me ergens nuttig kan maken is het daar.”
Bijzonder moment
“Het beeld dat ik van tevoren had van het Afrikaanse ziekenhuis klopte aardig met wat ik aantrof in Haydom. Het was alsof ik met een tijdmachine vijftig jaar terugging in de tijd. Het ziekenhuis had best aardige spullen en de artsen kunnen vrij veel. Desondanks hebben we veel goede dingen kunnen doen. In Tanzania wordt veel op open vuur gekookt en vooral kinderen lopen daardoor brandwonden op. Tijdens de screening zagen we kinderen met totaal verminkte ledematen. Gelukkig hebben we de meesten goed kunnen helpen. Het meest bijzondere moment van de week was op zaterdagochtend, de ochtend dat we de patiëntjes bezochten die we hadden geopereerd. Los van de traantjes en het gekrijs tijdens de verbandwissel zag ik veel kleine en grote wonderen voor mijn ogen gebeuren. De reactie van een zesjarige jongen bijvoorbeeld, die na de operatie zijn arm, die jarenlang zat vastgegroeid aan zijn romp, weer kon bewegen. Ik was erbij toen hij met de fysiotherapeut de eerste bewegingen maakte met zijn ‘nieuwe arm’. Hij kon eerst niet eens blij zijn omdat hij het niet kon bevatten! Zijn blik vergeet ik nooit meer, het was voor mij een wonder.”
Menswaardig bestaan
David, voor de operatie aan zijn handje
“Een ander bijzonder patiëntje was de driejarige David. Samen met zijn vader verscheen hij op de polikliniek. David was verbrand aan beide voetjes en handjes nadat hij tijdens het voetballen in een smeulend vuurtje was gevallen. De vingers van zijn rechterhand stonden krom, zijn duim en pink waren helemaal vergroeid. Zijn linkerhand zag eruit als een klompje. Zijn vergroeide rechterhand hebben we als eerste geopereerd. We hebben zijn duim en pink los kunnen maken, waardoor hij in de toekomst zijn hand beter zal kunnen gebruiken. Daar ben ik heel blij mee. Een goede handfunctie is voor iedereen belangrijk, maar in Afrika is het van levensbelang omdat je daar meestal je geld verdient met handwerk. De vader van David was ontzettend blij dat we zijn zoontje hebben kunnen helpen, zodat hij zijn handje weer beter kan gebruiken en kans heeft op een toekomst. Tijdens onze volgende missie in juni 2019 zullen we David opereren aan zijn linkerhandje.
Wat me erg duidelijk werd tijdens deze missie is dat we met deze operaties echt levens kunnen redden. Als je in Tanzania ernstig verminkt bent, ben je meestal niet meer zelfredzaam en glijd je af naar de bedelaarsstand. Kinderen met een verminking worden veel gepest door dorpsgenootjes en soms mogen ze zelfs niet naar school. In het ergste geval worden ze verstoten uit de gemeenschap.
Met een operatie kun je ervoor zorgen dat kinderen weer kansen krijgen voor de toekomst. En dat iemand op eigen benen kan staan. Zo bied je mensen de kans op een menswaardig bestaan.”
Tijdens de Operatie Glimlachmissie in Haydom hebben we in twee weken tijd 36 patiënten geopereerd. Daarnaast hebben we veel trainingen gegeven aan de lokale artsen. We hebben zes lezingen en twee workshops verzorgd. Naast negen trainingsdagen, ook wel training on the job genoemd. Tijdens deze trainingen begeleidden we lokale chirurgen op de OK.
