Het is een koude winteravond in Den Haag. Aan de rand van de Koekamp, een park vlakbij het centraal station, staat de Zorgbus van Dokters van de Wereld. Iedere woensdag kunnen mensen hier terecht voor medische zorg en een luisterend oor. ‘De mensen die we hier zien, vallen tussen wal en schip.’
De deur van de Zorgbus zwaait open. Uit een kleine spreekkamer schijnt helder licht naar buiten. Een vrouw in beige winterjas komt naar buiten gelopen. In haar hand een tandenborstel en een tube tandpasta, gekregen van de dokter.
Maanden in een tent
Het is al de achtste keer dat ze de Zorgbus bezoekt, vertelt Olga. ‘Ik heb veel pijn’, zegt ze, wijzend naar haar mond. ‘Ik heb nog maar vijf tanden. Ik heb jaren in Nederland gewerkt als bloemist. Maar toen werd de helft van het personeel ontslagen en ging alles mis. Door mijn slechte gebit wilde niemand me meer aannemen. Mijn vriend en ik hadden geen geld meer en zijn op straat beland. Nu leven we al maanden in een tent.’
Dokters van de Wereld trekt sinds 2016 het land in met de Zorgbus. Sinds afgelopen mei staat de bus ook wekelijks op de Koekamp. ‘Er leven hier veel mensen zonder vaste verblijfplaats in het park', vertelt medisch programmamedewerker Ella de Vries. ‘De meesten van hen zijn arbeidsmigranten die hun baan en daarmee ook hun huisvesting zijn kwijtgeraakt. Daardoor leven ze nu op straat, vaak in uitzichtloze situaties.’
Verjaardag in de kou
Ook Olga’s situatie biedt weinig perspectief, blijkt uit haar verhaal. ‘Vijf maanden geleden overleed mijn moeder in Letland, maar ik kon niet naar haar toe. En laatst kregen we een boete omdat we met de tent op een plek stonden waar dat niet mocht. Ik weet niet meer waar we heen moeten, of wat we moeten doen.’ Dan haalt ze iets uit haar jaszak: haar identiteitskaart. ‘Ik ben jarig vandaag’, zegt ze zacht. ‘Ik ben 50 geworden.’ Ze wijst op de geboortedatum op het pasje en zucht. ‘Ik ben gewoon zo moe.’
Olga is niet de enige patiënt bij de Zorgbus deze avond. Het is een komen en gaan van mensen in de mobiele spreekkamers, waar onze vrijwillige artsen hun spreekuur houden. Vandaag zijn dat de voormalig tropenarts David van Leeuw en gepensioneerd internist Jacqueline Krol. Het is druk, bevestigt arts David. ‘We hebben aan de lopende band patiënten geholpen. Veel mensen kampen met luchtweginfecties, longontstekingen of geïnfecteerde wonden omdat ze buiten slapen, zelfs nu in de winter.’
Veel mensen kampen met luchtweginfecties en longontstekingen omdat ze buiten slapen, zelfs nu in de winter.
Soep en broodjes
Naast de Zorgbus staan ook andere hulporganisaties op de Koekamp. De Haagse Soepbus deelt soep, koffie en thee uit, het Leger des Heils heeft hygiëneproducten zoals tandenborstels en toiletpapier. Een kerkgemeenschap deelt vanuit de kofferbak van een auto broodjes uit aan de toegestroomde menigte. Uit de auto klinkt muziek.
Mensen komen met uiteenlopende klachten bij de Zorgbus: van hoofdpijn, kiespijn en buikklachten tot wonden die verzorgd moeten worden. Ella: ‘Wij bieden een luisterend oor, geven advies, schrijven recepten uit, nemen soa-tests af en verstrekken zelfzorgmedicatie. Daarnaast proberen we mensen zoveel mogelijk naar de reguliere huisarts te geleiden. Een wond kunnen wij hier nog wel verzorgen, maar iemand met ernstigere klachten moet toch echt door een arts worden gezien. Ook daarbij helpen wij door mensen door te verwijzen.’
Google Translate
Een man met flink opgezwollen oog en twee dunne winterjassen schuifelt langzaam naar de bus. Hij blijkt alleen Pools te spreken. Met behulp van Google Translate maakt hij duidelijk dat hij van zijn fiets is gevallen. Dokter Jacqueline verzorgt zijn wond terwijl hij gebaren blijft maken om zijn verhaal uit te leggen. Stukje bij beetje wordt duidelijk wat er is gebeurd: hij kwam met zijn voorwiel vast te zitten in de trambaan. ‘Taal is vaak een barrière,’ vertelt Jacqueline. ‘Google Translate is dan vaak een uitkomst. Met wat geduld en creativiteit lukt het meestal wel om elkaar te begrijpen en de juiste hulp te bieden.’
Als de avond ten einde loopt, sluiten de deuren van de Zorgbus. De patiënten verdwijnen één voor één de koude nacht weer in. ‘We hopen dat we hen hier naast medische zorg ook een stukje warmte en menselijkheid kunnen bieden. Dat is uiteindelijk minstens zoveel waard als een pleister of paracetamol.’
Steun de Zorgbus
Met jouw steun kan de Zorgbus deze winter broodnodige hulp blijven verlenen aan mensen die nergens anders terecht kunnen voor medische zorg. Iedere gift, klein of groot, is welkom. Draag jij ook bij?
