In Nederland zijn tienduizenden vrouwen uitgesloten van het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker. Sinds 2022 kunnen deze vrouwen – die zonder papieren leven – wél bij ons terecht. Deze week namen wij het 500e uitstrijkje af bij een ongedocumenteerde vrouw; een mijlpaal. Melanie – arts en coördinator van ons uitstrijkjesprogramma – vertelt waarom deze uitstrijkjes zo hard nodig zijn.
HPV en baarmoederhalskanker
'Vrijwel iedereen raakt in zijn leven ooit geïnfecteerd met het humaan papillomavirus (HPV). In de meeste gevallen ruimt het lichaam deze infectie zelf op, maar soms blijft het virus aanwezig. Als gevolg krijgen ieder jaar zo’n 1200 vrouwen en 400 mannen in Nederland kanker, waarbij baarmoederhalskanker bij vrouwen de meest voorkomende vorm is. Daarom krijgen vrouwen vanaf hun 30e regelmatig een uitstrijkje aangeboden in het bevolkingsonderzoek…behalve als je in diezelfde bevolking zonder papieren leeft.
Met ons uitstrijkjesprogramma dichten wij een groot gat in de zorg en dat maakt dit programma ijzersterk. Met onze gynaecologische bus rijden wij door heel Nederland en bieden uitstrijkjes aan in grote steden als Groningen, Utrecht, Nijmegen, Den Haag en Amsterdam; steden waar veel ongedocumenteerde mensen wonen. Daar staan we op vertrouwde plekken waar mensen ons goed weten te vinden.
Rondgang langs artsen
Het komt voor dat een uitslag zo slecht is dat een verwijzing naar een gynaecoloog direct nodig is. Gelukkig lukt dat uiteindelijk altijd, al moeten we soms meerdere ziekenhuizen bellen voordat iemand er terecht kan. Wanneer een uitslag weliswaar afwijkend maar nog niet zeer ernstig is, proberen we een huisarts te vinden of blijven we in warm contact met de vrouw in kwestie zodat we het uitstrijkje na een jaar kunnen herhalen.
Naast het bieden van uitstrijkjes, zijn we met ons programma ook onderdeel van een breder onderzoek naar HPV onder ongedocumenteerde vrouwen. Het lijkt er namelijk sterk op dat het virus vaker voorkomt onder deze vrouwen, die ook vaker in een kwetsbare positie verkeren. Binnenkort komen we met de eerste cijfers naar buiten. Hopelijk draagt ons onderzoek bij aan een structurele oplossing en krijgen deze vrouwen op korte termijn toegang tot het reguliere bevolkingsonderzoek.
Ik vind dat een eerlijk zorgsysteem óók voor mensen in een kwetsbare positie hoort te zorgen. Daarom geeft dit werk mij ongelooflijk veel voldoening. Bovendien blijkt de kwaliteit van goede en rechtvaardige gezondheidszorg uit hoe het deze mensen beschermt: niet pas wanneer zij ziek zijn, maar júíst door ziekte te voorkomen.'
Help ons meer uitstrijkjes doen
Wereldwijd sterft er elke twee minuten een vrouw aan baarmoederhalskanker. In Nederland worden vrouwen daarom vanaf dertig jaar elke vijf jaar opgeroepen een uitstrijkje te laten doen. Helaas zijn er veel vrouwen die uitgesloten zijn van dit bevolkingsonderzoek. Dokters van de Wereld staat voor deze vrouwen klaar. Helpt u ons om meer uitstrijkjes te kunnen doen?
