'Bij een ontstoken of gebroken teen zeggen we toch ook niet: Haal 'm er maar af?' Xander is tandarts en zet zich als vrijwilliger al jaren in voor Dokters van de Wereld. Hij vertelt over de mensen die hij helpt en over het buitenbeentje dat zijn vak is binnen de medische zorg. 'In de tandheelkunde wordt gekeken naar wat mensen kunnen betalen, niet naar wat medisch gezien het beste is. Dat vind ik beschamend.'
Sterke schouders
'Ik zie de maatschappij als een sportteam waarin je met elkaar moet samenwerken. Waarin iemand met sterke schouders net wat meer kan dragen dan een ander lid uit zijn team. Ik ben gezond, heb een goede baan en een fijn netwerk. Precies daarom meldde ik me vijf jaar geleden aan als vrijwilliger bij Dokters van de Wereld; ik wilde iets betekenen voor mijn medemens die minder geluk heeft gehad.'
In het Overijsselse Delden runt tandarts Xander Meijs al bijna dertig jaar een eigen tandartspraktijk. Wanneer hij vrij is werkt hij daarnaast regelmatig mee in de Mondzorgkaravaan van Dokters van de Wereld; een mobiele tandartspraktijk die door Nederland trekt om mensen te behandelen die nauwelijks toegang hebben tot een tandarts.
Trekken van tanden
'Wanneer ik voor Dokters van de Wereld werk, zie ik mensen die het financieel niet breed hebben', vertelt Xander over zijn vrijwilligerswerk. 'Maar ook ongedocumenteerde mensen, ex-verslaafden of mensen met psychische klachten. ‘Mensen vertellen mij soms beschaamd dat ze al 25 jaar geen tandarts meer hebben gezien. Angst voor de rekening speelt daar vaak een rol in; een angst die helaas terecht is in ons land.'
Want binnen de medische zorg is tandheelkunde een buitenbeentje, stelt hij vast. 'Als je een arm of been breekt speelt geld geen rol; het wordt hoe dan ook voor je gerepareerd. Maar breken je tanden af, dan ligt het eraan of je die reparatie kan betalen. Veel mensen kunnen dat niet en kiezen noodgedwongen voor de goedkopere optie: het trekken van hun tand. Maar bij een gebroken of ontstoken teen zeggen we toch ook niet: "Haal 'm er maar af"? Binnen de tandheelkunde wordt niet gekeken naar wat medisch gezien het beste is, maar wat mensen kunnen betalen. In een rijk land als Nederland vind ik dat beschamend.'
Tandartsen met compassie
Aan de start van zijn carrière sprak Xander met zichzelf af dat hij alle mensen die zijn pad zouden kruizen naar eer en geweten zou behandelen. Daarom ondersteunt hij mensen waar hij kan, ook als zij financieel in zwaar weer verkeren. 'Voor mij is het onbetaalbaar als iemand weer durft te lachen of geen pijn meer heeft bij het eten. Ik ben daar trouwens niet de enige in, hoor; er zijn veel tandartsen die financieel wat water bij de wijn doen.'
Veel tandartsen sloten zich daarom aan bij het Compassie Netwerk van Dokters van de Wereld: een netwerk van tandartsen dat meerdere keren per jaar gratis behandelingen aanbieden aan mensen in nood. Ook Xanders praktijk is aangesloten bij dit netwerk. 'Want voor iemand die klem zit, maakt zo’n gebaar echt een wereld van verschil.'
