Blijvende zorg voor mensen in Oekraïne

Door de oorlog in Oekraïne hebben miljoenen mensen geen of onvoldoende toegang meer tot zorg. Dokters van de Wereld biedt medische hulp in verschillende regio’s in het midden en oosten van het land. Onze teams werken in opvangcentra voor ontheemde mensen en trekken met mobiele klinieken naar afgelegen plaatsen waar zorg niet langer beschikbaar is. Zo zorgen we dat mensen toegang houden tot medische hulp, medicijnen en waar nodig begeleiding naar het ziekenhuis.

Zorg voor kwetsbare groepen 

Naast fysieke zorg is de behoefte aan mentale gezondheidszorg in Oekraïne enorm. Ongeveer 30% van de Oekraïners – zo’n 10 miljoen mensen – kampt met psychische problemen. Miljoenen mensen hebben behoefte aan psychosociale ondersteuning of directe hulp van een psycholoog of psychiater. Vooral kinderen en jongeren zijn extra kwetsbaar: langdurige stress door de oorlog tast hun ontwikkeling aan en vergroot het risico op blijvende mentale problemen.

Project Beyond Trauma

Om hier iets aan te doen startte Dokters van de Wereld Nederland in mei 2024 samen met War Child, de War Child Alliance, Dokters van de Wereld Griekenland, AFEW-Ukraine en de Ukraine Step by Step Foundation (USSF) het project Beyond Trauma. Dit project vindt plaats in de regio’s Soemy, Charkiv, Tsjernivtsi en Chmelnytskyi en draagt bij aan de modernisering van het Oekraïense mentale gezondheidszorgsysteem.

Het doel is om verouderde opvattingen - die leiden tot stigmatisering, isolatie en discriminatie van mensen met psychische problemen - te doorbreken. De focus ligt op kinderen, jongeren en andere kwetsbare groepen. Lokale teams krijgen ondersteuning door middel van trainingen, zorginstellingen worden versterkt en er wordt gewerkt aan toegankelijke psychosociale zorg in gemeenschappen.

Onze rol

Binnen Beyond Trauma ondersteunt Dokters van de Wereld AFEW-Ukraine bij het bespreekbaar maken van mentale gezondheidsproblemen als gevolg van oorlogstrauma onder jongeren tussen de 14 en 30 jaar in kwetsbare situaties. In groepsbijeenkomsten leren jongeren over gezonde en ongezonde manieren van omgaan met stress en wat de negatieve gevolgen van bijvoorbeeld middelengebruik kunnen zijn voor hun gezondheid.  

We organiseren ook trainingen voor zorgverleners, gericht op:

• de invloed van oorlogstrauma op copingmechanismen;
• de seksuele en reproductieve gezondheidsbehoeften die hieruit kunnen ontstaan;
• het voeren van open, niet-stigmatiserende gesprekken met jongeren.

Daarnaast besteden we aandacht aan zelfzorg voor zorgverleners, zodat zij hun werk kunnen blijven volhouden in een oorlogssituatie.

Het project wordt gefinancierd door het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken, via de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), en loopt tot mei 2027.

Afgeronde projecten

Zorg voor mensen met hiv

Al vóór de oorlog kampte Oekraïne met een hiv-epidemie. Door het wegvallen van zorg- en preventieprogramma’s lopen veel mensen nu extra risico. Mensen die leven met hiv of een verhoogd risico hebben op een hiv-infectie, kampen met tekorten aan medicijnen en verloren vaak het contact met hun vertrouwde arts.

In samenwerking met AFEW Ukraine, een organisatie die zich inzet voor betere toegang tot zorg en sociale diensten voor kwetsbare groepen zoals drugsgebruikers, sekswerkers, ex-gedetineerden en jongeren, zorgde Dokters van de Wereld voor de levering van hiv-medicatie en preventieve middelen zoals testkits en moedermelkvervangers.

Daarnaast ontwikkelden we trainingen voor lokale artsen en internationale hulpverleners over hiv-zorg, het herkennen van kwetsbare groepen en hun specifieke noden. Ook publiceerden we een rapport over de huidige behoeften van deze groepen én van de zorgverleners die hen helpen.

Lees het rapport via deze link.