Vluchteling, migrant en asielzoeker: wat is het verschil?

Wanneer noemen we iemand een vluchteling of een asielzoeker en wat is het verschil met een migrant? Daar is veel onduidelijkheid over. In het publieke debat zien we termen voorbijkomen als illegale vluchtelingen, gelukszoekers en economische migranten. Heel verwarrend, terwijl een goede woordkeuze juist zo belangrijk is om onbegrip tegen te gaan. Wat betekenen de termen vluchteling, migrant en asielzoeker nou precies? We zetten het voor je op een rijtje.

Vluchteling:

Een vluchteling is iemand die zijn of haar land is ontvlucht uit vrees voor vervolging of geweld en geen bescherming krijgt van de eigen overheid. Redenen voor vervolging kunnen zijn: oorlog, godsdienst, politieke overtuiging, seksuele voorkeur of het behoren tot een bepaalde etnische groep. Denk hierbij aan bijvoorbeeld de Rohingya’s uit Myanmar.

De definitie van een vluchteling is vastgelegd in het Vluchtelingenverdrag van de Verenigde Naties dat is ondertekend door meer dan 150 landen. Vluchtelingen hebben recht op internationale bescherming. Ze mogen niet worden teruggestuurd naar het land dat ze ontvlucht zijn.

Asielzoeker:

Iemand die gevlucht is uit zijn of haar land en een veilig heenkomen heeft gezocht in een ander land, heeft het recht om daar asiel aan te vragen. Een asielzoeker is iemand die asiel heeft aangevraagd en wacht of deze aanvraag wordt toegekend.

Asielaanvragen worden in Nederland behandeld door de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Asielzoekers moeten bewijzen dat ze in hun land gevaar lopen. De IND beslist vervolgens of iemand recht heeft op de vluchtelingenstatus. In afwachting van die beslissing, tijdens de asielprocedure, heeft de asielzoeker het recht om in het land te blijven. Als een persoon asiel krijgt, ontvangt hij of zij een verblijfsvergunning. Ze zijn dan statushouder en hebben dezelfde rechten als de burgers van het land waar ze asiel hebben gekregen.

Migrant:

Een migrant is iemand die vrijwillig een veilig land verlaat. Vaak in de hoop op een beter leven. Bijvoorbeeld voor studie, werk of een buitenlandse partner. Migranten zijn dus mensen die verhuisd zijn naar een ander land en terug kunnen keren als ze dat willen. Een groot verschil met een vluchteling die onvrijwillig vertrokken is en vaak graag terug wil, maar dat niet kan.

Wat wij doen:

De IND wijst regelmatig asielaanvragen van asielzoekers af. Deze mensen krijgen geen verblijfsvergunning en moeten weer terug naar hun land van herkomst. Een deel van deze uitgeprocedeerde asielzoekers kan echter niet terug naar huis en blijft ongedocumenteerd in Nederland. Daarnaast leven er ook migranten van buiten de Europese Unie in ons land zonder verblijfsvergunning. Geschat wordt dat er ongeveer 35.000 ongedocumenteerden in Nederland verblijven.

Iedereen heeft recht op medische zorg, ook ongedocumenteerde mensen. Voor hen is het echter vaak moeilijk om toegang tot de gezondheidszorg te krijgen. Dokter van de Wereld zet zich voor deze mensen in, op verschillende manieren. Zo rijden wij rond met de Zorgbus waarin een medisch spreekuur wordt aangeboden bij locaties in Amsterdam en Den Haag. De artsen die de spreekuren verzorgen doen dit vrijwillig en onbetaald. Ook bieden wij sociaalpsychologische ondersteuning en helpen we mensen wegwijs te worden in de Nederlandse maatschappij in het Zorgcafé. Daarnaast proberen we door middel van pleitbezorging het recht op zorg voor ongedocumenteerden op de agenda te krijgen op beleidsniveau.