Steeds meer gemeenten trekken aan de bel over het gebrek aan toegankelijke mondzorg. Twaalf grote gemeenten, waaronder Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht, steunen de oproep van Dokters van de Wereld aan een nieuw kabinet om preventieve mondzorg terug in het basispakket van de zorgverzekering te brengen.
Ook Groningen, Arnhem, Ede, Haarlem, Den Helder, Almere, Zwolle en Haarlemmermeer sluiten zich aan bij onze oproep. De twaalf gemeenten noemen de situatie onhoudbaar. Veel gemeenten zijn nu bijna de helft (44%*) van hun gemeentelijk zorgbudget kwijt aan mondzorg. Een landelijke, structurele oplossing is dringend nodig. Alleen zo wordt mondzorg weer bereikbaar voor iedereen.
Mondzorg is basiszorg
Eind 2024 bood Dokters van de Wereld een petitie aan namens 340.000 ondertekenaars om mondzorg weer te vergoeden vanuit het basispakket. Het terugbrengen van preventieve mondzorg in het zorgverzekeringspakket kost 1,3 miljard euro per jaar. Daarvoor kunnen twee periodieke controles en één gebitsreiniging per jaar worden vergoed. Daarnaast kan een gebitssaneringsfonds van 83 miljoen euro minima helpen die kampen met achterstallige mondzorg.
'Mondzorg hoort in het basispakket. De kosten voor tandartszorg zijn nu voor veel mensen onbetaalbaar', zegt wethouder Mariëlle Vavier van de gemeente Den Haag. 'Gemeenten doen wat ze kunnen, maar kunnen niet blijven opvangen wat het Rijk laat liggen. Het is tijd dat politiek Den Haag verantwoordelijkheid neemt.'
Gemeentepolis schiet tekort
De gemeentepolis - een collectieve zorgverzekering die sinds 2006 door 95% van de Nederlandse gemeenten wordt aangeboden aan mensen met een laag inkomen - blijkt in de praktijk onvoldoende effectief. De dekking verschilt per gemeente, de eigen bijdragen zijn vaak te hoog en mondzorgkosten worden slechts beperkt vergoed.
Voor 60% van de Nederlanders dekt een aanvullende verzekering de mondzorg bovendien onvoldoende. De maatschappelijke kosten van het huidige systeem zijn aanzienlijk. Alleen al het productiviteitsverlies door mondziekten kost jaarlijks 4,3 miljard euro.
1,5 miljoen mensen mijden tandarts
Eén op de drie mensen met een laag inkomen mijdt de tandarts vanwege de kosten, blijkt uit onderzoek van het CBS. In totaal gaat het om zo’n 1,5 miljoen Nederlanders. Tegelijkertijd ervaart één op de zes volwassenen klachten als tand- of kiespijn.
Jasper Kuipers, directeur Dokters van de Wereld: ‘Wij zien dagelijks de gevolgen van slechte mondgezondheid. Mensen lopen maandenlang rond met pijn, durven hun mond niet meer open te doen of verliezen zelfs hun gebit. Nederland is het enige land in West-Europa waar mondzorg niet in het basispakket zit. Wat ooit begon als een bezuinigingsmaatregel, is nu een structureel probleem dat mensen buitensluit en de maatschappij uiteindelijk juist veel meer geld kost.’
Méér dan medische gevolgen
Slechte mondgezondheid vergroot het risico op hart- en vaatziekten, diabetes en luchtweginfecties. Maar de gevolgen zijn niet alleen medischWie zich schaamt voor zijn of haar gebit, vermijdt sociale situaties, trekt zich terug en loopt vast op werk of opleiding. Uitgestelde mondzorg resulteert bovendien vaak in duurdere en complexere behandelingen, wat extra druk legt op het zorgstelsel én op gemeentelijke budgetten.
