Wij  blijven  helpen

Als medische mensenrechtenorganisatie maken wij ons hard voor het recht op zorg voor iedereen. Deze nieuwe wet gaat daar recht tegenin. Ook zorgt de criminalisering van mensen zonder verblijfspapieren ervoor dat mensen dieper in de schaduw van onze maatschappij worden weggedrukt: zij zullen nóg minder om hulp durven vragen uit angst om omgepakt te worden. De mogelijke strafbaarstelling van hulp is een situatie die wij tot voor kort onvoorstelbaar achtten in Nederland. Daarnaast is het recht op zorg een mensenrecht. Als zorgverleners spreken wij ons daarom resoluut uit: nooit en te nimmer zou hulp aan een medemens strafbaar moeten zijn of onderdeel zijn van een politieke discussie.

Nu de wet is aangenomen door de Tweede Kamer, is de Raad van State om advies gevraagd – specifiek over het onderdeel strafbaarstelling. Dat advies moet door de Eerste en Tweede Kamer besproken zijn voordat dit onderdeel van de wet in werking mag treden. Daarnaast gaat de wet nog langs de Eerste Kamer die akkoord moet geven voordat deze wet geldig wordt. Dit kan nog maanden duren, maar hoelang precies is onduidelijk. Daarom is het belangrijk dat wij ons juist nu zo luid mogelijk laten horen, samen met jou! 

Nee, je hoeft geen zorgverlener te zijn om onze actie te ondertekenen. Vind je de wet net als wij onmenselijk? Schaar je dan achter onze oproep! Bovendien worden niet alleen hulpverleners geraakt als deze wet in werking treedt, maar ook mensen die op een andere manier hulp bieden aan ongedocumenteerde mensen. Welke hulp precies strafbaar wordt, is nu nog niet duidelijk. Maar de huidige situatie en de stigmatiserende woorden die wij horen baren ons nu al grote zorgen. Bovendien biedt een onduidelijke wet juist ruimte voor het schenden van mensenrechten.  

Het Openbaar Ministerie en de politie hebben aangegeven deze wet niet uitvoerbaar te achten. Toch is de gezaaide angst en verwarring al een feit. Mensen zonder verblijfspapieren geven bij ons aan erg bang te zijn om nu hulp te zoeken. En hulpverleners vragen ons welke hulp ze straks wel of niet meer mogen bieden.

Verblijf zonder papieren is in Nederland – zolang deze wet niet aangenomen wordt – vooralsnog geen strafbaar feit. Wanneer je geen verblijfspapieren hebt kom je dus niet automatisch in de gevangenis terecht. Nu strafbaarstelling dreigt kunnen ongedocumenteerde mensen straks zonder aanleiding in de gevangenis belanden. Dit leidt tot angst en bijvoorbeeld het mijden van zorg. Bovendien weten we uit de praktijk dat veel landen van herkomst niet meewerken aan terugkeer. Dit betekent dat duizenden mensen straks zonder enig perspectief of zicht op vertrek in de gevangenis kunnen verdwijnen.

Dat klopt. En wat we horen van collega-organisaties is dat ongedocumenteerde mensen in deze landen geen hulp durven zoeken als dat nodig is. Hierdoor blijven zieke mensen lang op straat rondlopen, met alle schrijnende gevolgen van dien. Uiteindelijk belanden zij alsnog in het ziekenhuis met grotere gevolgen voor de mensen zelf en hogere kosten voor de samenleving.