Kenners zijn het erover eens: het eigen risico voor zorgkosten werkt niet. Het Kabinet heeft onlangs voorstellen gedaan het eigen risico aan te passen. “Eindelijk een aanpassing, maar helaas volstrekt onvoldoende. Het eigen risico moet gewoon worden afgeschaft. Het is geen rem op zorgkosten, maar een onrechtvaardige drempel tot zorg”, zegt Jasper Kuipers, directeur van Dokters van de Wereld in reactie op de plannen.

“Het eigen risico raakt vooral de lagere inkomens en chronisch zieken het hardst. Met de huidige hoge prijzen zien zij zich genoodzaakt te moeten besparen op zorgkosten”, aldus Kuipers. “Wie zorg mijdt door het eigen risico, moet een onverantwoord risico nemen met de eigen gezondheid.”

Schadelijke zorgmijding

Het eigen risico is 15 jaar geleden in het leven geroepen om de zorgkosten te beheersen en onnodig gebruik van zorg tegen te gaan. “Het is oneerlijk dat mensen met al een slechtere gezondheid veel harder door het eigen risico worden getroffen. Denk aan chronisch zieken en mensen met lagere inkomens”, aldus Kuipers. “Bovendien kan het tot schadelijke zorgmijding leiden, waardoor uiteindelijk méér zorg nodig is. Iemand die vandaag zijn antibiotica niet ophaalt bij de apotheek om maar niet het eigen risico aan te spreken, kan ernstig ziek worden en in het ziekenhuis belanden. Dat is veel duurder.”

Zorgkosten besparen

Dokters van de Wereld vindt dat er veel eerlijkere en doelmatigere manieren zijn om op zorgkosten te besparen. Kuipers: “Het is onrechtvaardig om zorgkosten te besparen over de ruggen van mensen die het al niet makkelijk hebben. Er liggen miljarden euro’s voor het oprapen als ze overbehandeling gaan bestrijden. Of eindelijk serieus werk gaan maken van preventie.”

Regels nog ingewikkelder

In januari 2023 heeft het ministerie plannen uiteengezet om het eigen risico aan te passen. Het doel is en blijft om zorgkosten te besparen. In het voorstel staat dat patiënten het eigen risico niet in een keer kwijt zijn, maar per behandeling een bedrag van 150 euro gaan betalen. “De regels rond het eigen risico worden hierdoor alleen maar ingewikkelder, wat wederom vooral kwetsbare doelgroepen treft”, zegt Jaspers Kuipers. “Het blijft onrechtvaardig en vergroot ongelijkheid tussen gezonde en zieke mensen.”