De gezondheidszorg voor asielzoekers in crisisnoodopvanglocaties kent ‘forse tekortkomingen’. Dat schrijft de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) in een factsheet na het bezoeken van negen crisisnoodopvanglocaties. “Mensonterend en gevaarlijk”, zegt Jasper Kuipers, directeur van Dokters van de Wereld: “Afgelopen oktober schreven minister van Volksgezondheid (VWS) en staatssecretaris voor migratie in reactie op de brandbrief Artsen zonder Grenzen en Dokters van de Wereld dat ze dit probleem erkenden. De bevindingen van de inspectie bevestigen wat onze hulpverleners ook al zagen en zien. Waar blijft de landelijke regie? Dit kon maanden terug al niet en kan geen dag langer voortduren.”
De signalen van de IGJ zijn niet nieuw, maar zijn nog steeds zeer zorgelijk. Ook huisartsen en medische organisaties zoals Dokters van de Wereld luiden al maanden de noodklok. Al in september stuurden Artsen zonder Grenzen en Dokters van de Wereld hun brandbrief. Inmiddels escaleert het aantal signalen en de ernst ervan. Jasper Kuipers: “De situatie is zo zorgelijk dat het Rode Kruis en Pharos samen met ons een onderzoeksteam hebben ingesteld dat locaties bezoekt. We zien dat het in de ene gemeente beter gaat dan in de andere, maar overal lopen vrijwilligers enorme gaten dicht en is vrijwel nergens de toegang tot zorg adequaat gegarandeerd.”
Onacceptabele en medisch zorgelijke signalen
Het kabinet belooft al maanden beterschap, maar het ontbreekt aan ondersteuning van de lokale zorg, aan landelijke regie en aan urgentie bij het kabinet. Kuipers: “We horen de meest verschrikkelijke voorbeelden, zoals een mevrouw met een kogel in haar borst die geen behandeling krijgt omdat ze misschien alweer snel moet verhuizen. Inmiddels zit ze er al weken. Dit kan echt niet.” Ook spreekt Dokters van de Wereld cliënten en hulpverleners met andere onacceptabele en medisch zorgelijke signalen. We zagen mensen met zweren op het gezicht die wekenlang niet beoordeeld en onbehandeld bleven tot een hotelmedewerker een huisarts inschakelde. Of locaties waar schurft uitbreekt, maar waar niet adequaat wordt ingegrepen.
Oplossingen
Samen met Artsen zonder Grenzen en allerlei lokale huisartsen worden al maanden oplossingen bepleit. Kuipers: “Het is de minister van Volksgezondheid die verantwoordelijk is voor de toegankelijkheid en continuïteit van zorg. Dat erkent het kabinet ook. Dat is eigenlijk geen vraagstuk dat alleen bij het ministerie van Veiligheid en Justitie moet liggen. Of je nu asielzoeker ben of niet: iedereen in ons land heeft recht op zorg, ongeacht asielstatus.”
Lokale zorg versterken
Naast landelijke regie hebben Dokters van de Wereld en Artsen zonder Grenzen in hun briefwisseling met het kabinet oplossingen aangedragen die uit het veld kwamen, maar die laten nog steeds op zich wachten. Kuipers: “Er zit ontzettend veel potentie bij huisartsen. Die hebben het al zwaar, maar ze zijn vaak toch heel erg bereid om zich in te zetten. De minister van VWS moet de lokale zorg helpen, door huisartsen en de GGD te steunen en versterken.”
