Gerrianne Smits, coördineert het medisch spreekuur in het Wereldhuis en houdt zich bezig met gezondheid en zorg rondom vreemdelingendetentie. Gerrianne is verpleegkundige en antropoloog.
Op woensdagmorgen houdt Dokters van de Wereld in het Wereldhuis in Amsterdam spreekuur. Mensen met gezondheidsklachten vragen op deze spreekuren om onze hulp. Het zijn veelal mensen zonder verblijfsrecht. Wij vragen wat er aan de hand is. We helpen hen, de ene keer voldoet een advies, een andere keer is doorverwijzing naar een huisarts nodig, soms is er sprake van trauma gerelateerde klachten en dan verwijzen wij door naar een zorginstelling die hierin gespecialiseerd is. Op deze manier kunnen we mensen gelukkig helpen.
Toch gebeurt het ook vaak dat wij met lege, of bijna lege handen staan. Eén van de problemen waar we mensen niet voldoende in kunnen ondersteunen, is mondzorg. Mensen zonder verblijfspapieren kunnen zich niet verzekeren, zij kunnen dus ook geen tandartsverzekering afsluiten. Enkele tandartsen in Amsterdam zetten hun tijd en middelen in om deze mensen te helpen. Sommige patiënten kunnen hierdoor geholpen worden met de behandeling van de meest dringende klachten. Helaas is het aantal tandartsen dat hiertoe bereid is ontoereikend. En door jarenlang gebrek aan adequate en preventieve mondzorg zijn de klachten vaak zo omvangrijk, dat een noodbehandeling niet alle problemen oplost. De wachttijd voor mensen met gebitsproblemen is inmiddels opgelopen tot vijf maanden. Het lijkt mij een schrikbeeld om vijf maanden met kiespijn of een slecht functionerend gebit rond te lopen.
Gisteren meldden zich ook weer vier mensen met gebitsproblemen. De eerste was een oudere man, waarvan je zo zag dat zijn gezondheid zwak was. Recentelijk waren twee tanden uit zijn mond gevallen. Hij had veel last en miste de functie die tanden nu eenmaal hebben. Hij rekende op onze hulp, maar helaas moest ik hem nee verkopen. Een andere man sprak mij aan op de gang, wanhopig en gefrustreerd. Hij had vier maanden op een afspraak met de tandarts gewacht. Naast pijn aan zijn gebit heeft hij ook maagklachten omdat hij vanwege de pijn zijn eten niet goed kan kauwen. Toen hij eindelijk terecht kon bij de tandarts, bleek dat de behandeling die hij nodig heeft veel meer te omvatten dan een noodbehandeling. Dit betekent dat hij dit zelf moet betalen. En dat is nu juist het probleem, een aantal van deze mensen kan een rekening van soms honderden euro’s niet zelf betalen. Immers, zij mogen geen aanspraak maken op ons sociale zekerheidsstelsel, en zich dus ook niet verzekeren tegen ziekte- en tandartskosten, maar mogen ook niet werken. Gisteren vertelde iemand dat als hij de huur had betaald, er geen geld meer over was voor tandpasta. Hoewel ik hem niet kon helpen aan een tandartsafspraak, kon ik hem in ieder geval nog tandpasta en een tandenborstel meegeven.
Duidelijk is dat recht op zorg, het uitgangspunt van Dokters van de Wereld, voor deze mensen met kiespijn, niet gewaarborgd is.
