Door de coronacrisis liep in 2020 veel anders dan gepland. Zo ook onze Operatie Glimlach-missies naar Tanzania. Een moest geannuleerd worden, de andere kon, in aangepaste vorm, gelukkig wel doorgaan. Voor het eerst sinds 2019 reisde afgelopen lente een volledig chirurgisch team van Dokters van de Wereld en partner Global Surgery Amsterdam naar het Haydom Lutheran Hospital in Tanzania. Het waren drie productieve en leerzame weken. Ruim 20 operaties werden uitgevoerd, 25 lokale artsen en studenten geneeskunde getraind en we hebben meerdere klinieken bezocht om contacten te leggen en samenwerkingen voor de toekomst te smeden.
Ons team werd met open armen ontvangen door de collega’s van het Haydom Lutheran Hospital. We bezoeken normaliter twee keer per jaar het regionale ziekenhuis. Naast het opereren van patiënten met bijvoorbeeld ernstige brandwonden, is samenwerking met de lokale medische staf en training van de artsen een belangrijk onderdeel van onze bezoeken. Goede medische zorg en vooral ook bereikbare zorg is van groot belang voor de bewoners van de regio.
Chirurgisch trainingsprogramma
Gespecialiseerde brandwondenzorg ontbreekt veelal in Tanzania. Dat heeft grote gevolgen voor de patiënten, zoals beperkingen in het gebruik van ledematen en veel pijn. Littekenweefsel van een brandwond op een gewricht kan ervoor zorgen dat deze niet meer goed bewogen kan worden (de medische term is contractuur). Een reconstructieve operatie kan deze schade grotendeels voorkomen of herstellen, bijvoorbeeld door middel van een huidtransplantatie. Dit soort behandelingen zijn erg kostbaar. Geld dat patiënten vaak niet hebben. Met ons chirurgische trainingsprogramma en ons patiëntenfonds willen we daaraan bijdragen.
Basisartsen
Het voornemen is om onze workshops in het Haydom Lutheran Hospital uit te breiden, zodat meer artsen er profijt van kunnen hebben. Anja Holwerda is programma manager van ons chirurgische trainingsprogramma. Zij bezocht tijdens de missie twee districtsziekenhuizen die patiënten doorverwijzen naar het regionale ziekenhuis in Haydom. “We wilden weten wat de capaciteit van deze districtsziekenhuizen is. Welke zorg ze kunnen bieden. Dat bleek zeer beperkt te zijn. Ze hebben geen specialisten in dienst, alleen basisartsen. Dat betekent dat als een patiënt met brandwonden of met een open beenfractuur binnenkomt, deze alleen gestabiliseerd kan worden. Een soort van eerste hulp dus. Daarna moet zo iemand naar een regionaal ziekenhuis gebracht worden, maar er is geen ambulance. Dus om bij zo’n ziekenhuis te komen heeft de patiënt eigen vervoer nodig. En zo zijn mensen soms langer dan een dag onderweg voordat ze in Haydom aankomen."
"Wat we willen gaan doen is de vaardigheden van de basisartsen uit de districtsziekenhuizen uitbreiden", vervolgt Anja. "Daarvoor gaan we ze uitnodigen om naar Haydom te komen voor een of twee weken om mee te doen aan onze trainingen. Zodat ze uiteindelijk beter uitgerust zijn om in hun eigen ziekenhuis patiënten met brandwonden kunnen behandelen.”
Patiëntenfonds
Ernstige verwondingen door vuur komt in Tanzania helaas vaak voor bij kinderen. Het overkwam ook de zesjarige Lightness. Zij brandde zich aan het kookvuur van haar moeder. Toen onze missie in Haydom arriveerde lag zij al vier maanden in het ziekenhuis met derdegraads brandwonden op haar buik en bovenbenen. Lopen kon ze niet en ze had veel pijn. Geld voor een operatie had haar moeder niet. Dankzij een bijdrage uit het patiëntenfonds kon Lightness geopereerd worden en ziet haar toekomst er veel rooskleuriger uit.
Lightness kan weer staan
Met Lightness gaat het inmiddels een stuk beter. Haar herstel verloopt voorspoedig. Dankzij een huidtransplantatie op de meest ernstig verbrande plekken, heeft ze nu veel minder pijn. Het zal nog een tijd duren voordat al haar brandwonden geheeld zijn, maar er is weer hoop. Een week na de operatie mocht Lightness langzaam beginnen met revalideren. Staan en zitten bijvoorbeeld. Iets wat ze al lang niet meer had kunnen doen. Lightness zit in groep 2 van de basisschool. Haar school is een paar honderd meter van haar huis vandaan. Ze hoopt in de nabije toekomst deze afstand weer te kunnen lopen, zodat ze haar school kan afmaken. Haar droom is om verpleegkundige te worden.
Online trainingsplatform
In november volgt de tweede chirurgische trainingsmissie van dit jaar naar Tanzania. Maar eerst komen twee artsen van het Haydom Lutheran ziekenhuis naar Nederland voor training en overleg. “Wij werken al jaren nauw samen met hen”, vertelt Anja. “We zijn aan het onderzoeken of we een online trainingsplatform kunnen ontwikkelen dat aansluit op ons programma voor artsen in Tanzania. Dat zou een van de manieren kunnen zijn waarop de basisartsen van de districtsziekenhuizen hun skills kunnen uitbreiden en ze zich zo kunnen blijven ontwikkelen.”
