Vandaag verscheen in het Parool onze ingezonden brief, waarin we pleiten voor humane opvang van mensen zonder verblijfspapieren. Jan Pronk (voorzitter Raad van Advies) en Paul Meijs (bestuursvoorzitter) zijn medeondertekenaars.
De gemeente Amsterdam heeft op 1 juli 2016 de 24-uurs opvang voor ernstig zieke vreemdelingen beëindigd. Dokters van de Wereld spreekt haar verontwaardiging uit over deze politieke beslissing, die de meest kwetsbaren treft en hun gezondheid verder in gevaar brengt.
De gemeente is tot deze beslissing gekomen omdat deze speciale opvang een looptijd had van één jaar en dit jaar is nu om. Daarnaast wil de gemeente dat de landelijke overheid deze mensen gaat helpen en discussieert men over het budget. Deze politieke overwegingen gaan voorbij aan de alledaagse werkelijkheid. De ernstig zieke personen die in deze opvang verblijven zijn gescreend en geïndiceerd door de GGD. Alleen zeer complexe zorggevallen krijgen een plek toegewezen. Anderen, waaronder psychisch verwarde personen, worden zonder meer naar de nachtopvang (‘Bed-Bad-Brood’) verwezen.
Door het sluiten van de 24-uurs opvang dreigen ernstig zieke mensen op straat te belanden. Het betreft onder andere een patiënt met epilepsie en psychiatrische problematiek, een patiënt met nierfalen die wekelijks meerdere keren dialyse nodig heeft en iemand met een posttraumatische stressstoornis in combinatie met zwakbegaafdheid. De noodzakelijke behandelingen kunnen niet effectief zijn als er geen plek is om te verblijven en te rusten, geen regelmatig en gezond eten en vooral geen toegang tot een arts en stabiele inname van medicatie.
Dokters van de Wereld maakt zich ernstig zorgen over het lot van deze mensen. Het recht op gezondheid is universeel en geldt voor ieder mens. De overheid heeft een zorgplicht voor zieke personen. Niet alleen de nationale, maar ook de lokale overheid is gebonden aan verdragen. Daarnaast heeft de gemeente Amsterdam de morele taak om op een menswaardige manier om te gaan met haar inwoners, ook als zij geen papieren hebben. Zieke mensen op straat zetten is mensonterend.
Wij roepen de gemeente Amsterdam op om terug te komen op hun besluit en deze beschermende opvang voort te zetten. Door mensen met ernstige lichamelijke of geestelijke problemen geen medische begeleiding meer te bieden en hen uit het oog te verliezen, neemt het risico op ‘erger’ toe: ze blijven langer ziek, zorgen voor overlast op straat of kunnen anderen besmetten.
Wij verwachten van de gemeente duidelijke criteria bij beslissingen over de toegang tot deze opvang, zodat iedereen die kwetsbaar of ziek is goed wordt opgevangen, zowel overdag als ‘s nachts. In onze spreekuren bij de nachtopvang locaties treffen wij wekelijks mensen aan, ook vrouwen, die ernstige medische en psychische problemen hebben en overdag moeten rondzwerven. Dat achten wij onverantwoord.
Het moge duidelijk zijn dat de gemeente en de GGD verantwoordelijk zijn. Die verantwoordelijkheid betreft de publieke gezondheid, de openbare orde en ook de individuele gezondheid van de zieke personen die op straat komen en van anderen die nu al overdag op straat zwerven. Steunorganisaties, zoals Dokters van de Wereld, en vrijwilligers zijn niet het vangnet van de gemeente. Zij doen hun best, springen bij, maar hebben onvoldoende capaciteit en financiële middelen om kerntaken van de gemeente over te nemen.
De bespreking van de gemeentelijke voorjaarsnota deze week biedt aan alle politieke partijen een uitgelezen kans om de opvang en begeleiding van zieke en kwetsbare personen volgens de maatstaven van goede zorg en humane bejegening te organiseren. Dokters van de Wereld en ook andere steunorganisaties willen vanuit hun ervaring en expertise hierover meedenken.
Jan Pronk (voorzitter Raad van Advies Dokters van de Wereld )
Paul Meijs (voorzitter Bestuur Dokters van de Wereld )
Dokters van de Wereld maakt deel uit van het Internationale netwerk Médecins du Monde, dat zich richt op het ondersteunen van kwetsbare groepen. In Nederland worden mensen zonder papieren via voorlichting en bemiddeling naar de reguliere zorg geholpen.
