Mondzorg moet terug in het basispakket
Zeker 1,5 miljoen mensen in ons land hebben niet genoeg geld om naar de tandarts te gaan. Ze slaan controles en behandelingen over, wat ernstige gevolgen kan hebben. Onbehandelde klachten kunnen leiden tot ziekte en uitval. Het Rijk moet deze mensen helpen met een landelijke en structurele oplossing. Daarom pleit Dokters van de Wereld voor mondzorg in het basispakket van zorgverzekering.
Veel mondzorgklachten zijn eenvoudig te behandelen, maar behandel je ze niet: dan worden de klachten steeds erger en moeilijker te behandelen. Cariës is zo’n klacht. Het komt veel voor, maar kan leiden tot ontstekingen, abcessen en ernstige pijnklachten als je het niet behandelt.
Ook kunnen onbehandelde mond- of tandziekten leiden tot ernstige gezondheidsklachten die de algemene gezondheid aantasten, zoals maagproblemen en hartklachten. Naast de impact op de gezondheid is de psychische schade ook aanzienlijk. Veel mensen schamen zich voor de staat van hun gebit en belanden hierdoor in isolement en soms zelfs in diepe depressies.
Preventie, controle en gebitreiniging
We kunnen mondzorg dus niet los zien van algemene gezondheidszorg: mondzorg hoort thuis in het basispakket. Dat was jarenlang ook het geval. Totdat de overheid begin jaren negentig besloot dat mondzorg voor volwassenen voor eigen rekening én eigen verantwoordelijkheid is. In 2006 verdween vrijwel alle mondzorg uit het basispakket.
Maar een gezonde mond is geen kwestie van individuele verantwoordelijkheid; ijverig schrobben is niet genoeg. Om je gebit echt gezond te houden, heb je hulp nodig van professionals. Regelmatige controle en gebitsreiniging zijn belangrijk om mondzorgklachten te voorkomen of snel te behandelen.
Meer kosten? Juist niet!
Onderzoek van het Radboud UMC laat zien dat de tandartskosten en economische schade door verwaarloosde en achterstallige mondzorg rond de drie miljard euro per jaar bedraagt. Denk aan de kosten door lagere arbeidsproductiviteit, verminderde arbeidsinzetbaarheid en uitkeringskosten voor mensen die vanwege hun klachten niet of nauwelijks kunnen werken.
Dit is ruim een miljard méér dan de kosten van het opnemen van mondzorg in het basispakket. Onder de streep is deze oplossing dus goedkoper dan het huidige beleid. En hoeft het ook niet te leiden tot een hogere premie. Als een het toch nodig is, is een hogere premie nog steeds goedkoper dan het zelf moeten betalen van controles en gebitsreiniging of een dure aanvullende tandartsverzekering die maar zeer beperkt vergoedt.
Noodoplossingen
Het Rijk vindt dat gemeenten de problemen rond mondzorg wel kunnen oplossen. Bijvoorbeeld met de bijzondere bijstand voor de financiering van achterstallige mondzorg bij lage inkomens. Maar veel gemeenten accepteren de aanvragen voor mondzorgkosten niet, of alleen in geval van uiterste nood. Andere gemeenten maken wel wat geld vrij voor de mondzorgkosten. Ook is er een klein aantal tandartsen en mondhygiënisten dat behandelingen pro deo uitvoert. Zo ontstaat er een lappendeken aan noodhulp. En is de hulp afhankelijk van waar je woont, terwijl dit duidelijk een landelijk probleem is: 860.000 mensen heeft een ‘slecht’ tot ‘zeer slecht’ gebit (bron: CBS).
Dokters van de Wereld vraagt aandacht voor de groeiende mondzorgproblemen, onder meer met de Mondzorgkaravaan. Daarbij gaan we met een mobiele tandartsenpraktijk het land door, doen noodbehandelingen en geven we poetsvoorlichting. Ook sluiten steeds meer tandartsen en mondhygiënisten zich aan bij ons Compassie Netwerk, waarbij zij beloven regelmatig patiënten gratis te behandelen. Toch zijn al deze noodoplossingen samen nog maar een druppel op de gloeide plaat.
Wat wordt op dit moment wel vergoed door het basispakket?
Het basispakket dekt kaakchirurgie in het ziekenhuis. Ook wordt mondzorg voor kinderen (tot en met 17 jaar) vergoed. Maar als ouders de tandarts niet kunnen betalen, zien we in de praktijk dat veel kinderen ook niet de tandarts gaan. Verder dekt de basisverzekering driekwart van de kosten voor een kunstgebit, maar niet het trekken van de tanden en de kiezen. Ook gaat het kunstgebit van het eigen risico af. Zo kost een kunstgebit toch nog meer dan duizend euro (bron: Zorgwijzer) wat veel mensen niet kunnen betalen.
De oplossing
Wij pleitten voor toegankelijke mondzorg voor iedereen. Omdat iedereen recht heeft op een redelijk representatief, pijn- en ontstekingsvrij gebit met een normale kauwfunctie. Daarom vinden we dat mondzorg terug in het basispakket moet. Ook moeten tandartscontroles, preventie, poetsinstructie en gebitsreiniging worden vergoed. Puur cosmetische zaken, zoals facings of het bleken van tanden, moeten wel voor eigen rekening blijven. Klik hier voor onze petitie voor mondzorg in het basispakket.