Voor onder meer Oekraïense vrouwen, internationale studentes en ongedocumenteerde vrouwen in Nederland is de toegang tot abortushulpverlening niet goed geregeld. Anders dan andere vrouwen in Nederland moeten zij die in principe zelf betalen, wat tot schrijnende situaties kan leiden. Abortus is een recht en moet vrij toegankelijk voor zijn álle in Nederland woonachtige vrouwen. Daartoe roept vandaag een brede coalitie van maatschappelijke organisaties op in een brief aan minister Kuipers van Volksgezondheid.
Eerder gaf minister Kuipers de Tweede Kamer ‘de garantie voor toegankelijkheid van abortus, wanneer dat nodig is’ voor Oekraïense vrouwen in Nederland. In de praktijk wordt die garantie niet waargemaakt. “De kosten voor abortus moeten de Oekraïense vluchtelingen in principe zelf dragen. Abortusklinieken en anderen springen vaak bij, maar dit lukt niet in alle gevallen. Dat is een drempel die toegankelijkheid in de weg staat. Dit geldt overigens al langer voor andere groepen vrouwen in ons land”, aldus Jasper Kuipers, directeur van initiatiefnemer Dokters van de Wereld, namens Rutgers, Fiom, Bureau Clara Wichmann, het Nederlands Genootschap van Abortusartsen (NGvA), de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV) en vele abortusklinieken.
Weeffout in het beleid
Bij de abortusklinieken hebben zich sinds het begin van de oorlog in februari zeker 25 Oekraïense vluchtelingen gemeld, die een abortus nodig hadden. Zij zagen zich voor kosten gesteld tussen de 435 en 1.185 euro. Abortus wordt normaal gesproken volledig vergoed. Niet vanuit de zorgverzekering maar via een aparte subsidie. Alleen vrouwen die verzekerbaar zijn onder de Wet langdurige zorg (Wlz) kunnen hun abortus vergoed krijgen. “Door abortus op deze wijze te financieren valt een aantal groepen vrouwen buiten de boot. Met de komst van de Oekraïense vluchtelingen komt deze weeffout in het beleid weer pijnlijk aan het licht”, aldus Femke van Straaten, directeur van Abortuskliniek Amsterdam.
Slachtoffers van mensenhandel
Een andere groep die de dupe is van deze weeffout, is de groep ongedocumenteerde vrouwen. Zij zijn bijvoorbeeld het slachtoffer van mensenhandel en moeten vanuit een zeer kwetsbare positie het hoofd boven water zien te houden. Verder gaat het om niet werkende vrouwen met een visum, van wie de partner een werkvisum heeft. Ook worden internationale studentes uitgesloten. Bij een ongewenste zwangerschap moet geen enkele vrouw bij anderen hoeven aan te kloppen om de kosten voor een abortus bij elkaar te krijgen, of van een abortus af te zien vanwege de kosten, schrijven de maatschappelijke organisaties in de brief aan de minister. Zij pleiten ervoor dat alle vrouwen die in ons land wonen baas in eigen buik moeten zijn.
250 vrouwen per jaar
De kosten om abortus ook toegankelijk te maken voor deze vrouwen zijn voor de overheid verwaarloosbaar. Het gaat slechts om 250 vrouwen per jaar, blijkt uit een inventarisatie door de abortusklinieken. Daarentegen kan de financiële drempel in de toegang tot abortus een enorme impact hebben op de levens van deze vrouwen.
Blijf op de hoogte
Mis nooit meer het belangrijkste nieuws van Dokters van de Wereld en schrijf je in voor onze e-mailnieuwsbrief. Net als meer dan 40.000 andere mensen.
Update 30 juni 2021
Op 1 juli treedt de Regeling Medische zorg Ontheemden uit Oekraïne (RMO) in werking. Dit is de manier waarop de zorg aan ontheemden uit Oekraïne wordt vergoed. Deze regeling kent hetzelfde zorgpakket als het al bestaande pakket voor asielzoekers (RMA). Naast de zorg uit het basispakket wordt ook bepaalde zorg buiten het basispakket (beperkt) vergoed, zoals mondzorg bij acute pijnklachten, anticonceptie en abortuszorg. We zijn bij Dokters van de Wereld blij dat gehoor is gegeven aan onze oproep om abortushulpverlening goed te regelen voor Oekraïense vrouwen. Wel vinden we het een gemiste kans dat niet meteen voor alle uitgesloten groepen abortus goed wordt geregeld.
