Dokters van de Wereld maakt zich zorgen over de plannen voor de gezondheidszorg in Nederland. Met de voorgenomen bezuinigingen op preventie in de zorg in het regeerprogramma van het kabinet, vrezen wij dat de gezondheidsarmoede in Nederland alleen maar toeneemt.
Armoede maakt ziek
Het Hoofdlijnenakkoord van afgelopen mei toonde de ambities van het nieuwe kabinet Schoof om de gezondheid voor iedereen te verbeteren en gezondheidsverschillen te verkleinen. Ondertussen werd bekend dat het kabinet flink gaat bezuinigen op preventieprogramma's in de zorg. Die bezuinigingen zullen juist leiden tot grote gezondheids- en ongelijkheidsverschillen. Al langer constateren wij dat de ongelijkheid in de toegang tot zorg toeneemt. Tot onze schrik is er geen geld beschikbaar gemaakt om de zorg voor iedereen toegankelijk te maken waardoor die ongelijkheid alleen maar toeneemt. Wij noemen dat 'gezondheidsarmoede'.
De meest welvarende mensen in Nederland leven negen jaar langer en veel meer jaren gezonder dan mensen in armoede (bron: CBS). Recent onderzoek toont aan dat hoe je in Nederland wordt behandeld voor kanker afhangt van je inkomen, opleiding en afkomst (bron: Correspondent). Er is dus een duidelijke relatie tussen iemand sociaaleconomische status en diens toegang tot zorg. Met andere woorden: armoede maakt ziek. Groeiende gezondheidsverschillen zijn het toonbeeld geworden van ongelijkheid in Nederland.
Voorkomen beter dan genezen
Overheidsprogramma’s om goede gezondheidszorg voor iedereen toegankelijk te maken zijn daarom essentieel. Allereerst moeten alle financiële barrières in de toegang tot zorg worden weggenomen. Denk aan het afschaffen van het eigen risico en het opnemen van de tandarts in de basisverzekering. Zonder financiële barrières zoeken mensen eerder zorg. Voorkomen is nog altijd beter dan genezen.
Net zo belangrijk zijn de overheidsprogramma's die tot doel hebben gezondheidsverschillen te verkleinen, zoals 'Nu Niet Zwanger' (voorlichting over seksuele gezondheid) of programma’s ter bevordering van een gezonde leefstijl. In de zorgplannen van het kabinet Schoof staat dat het eigen risico weliswaar wordt gehalveerd, maar pas in 2027. Ook zullen mensen extra moeten blijven betalen om naar de tandarts te gaan. Het meest zorgwekkend is dat er wordt bezuinigd op programma's gericht op het terugdringen van gezondheidsverschillen.
Zorgplannen zijn symboolpolitiek
'Voor onze cliënten, vaak mensen in kwetsbare posities, zijn de voorgenomen bezuinigingen op overheidsprogramma's echt een stap terug’, stelt Jasper Kuipers, directeur van Dokters van de Wereld. 'Veel van hen zullen hierdoor moeilijker toegang krijgen tot goede zorg en voorlichting om gezond te blijven. Op den duur leidt dat tot een grotere druk op het zorgsysteem. Goedkoop is in deze echt duurkoop: voor zowel mensen die leven in gezondheidsarmoede als voor de Nederlandse staat.'
In Nederland is er een groeiende vraag naar zorg. Ook is de zorg duurder geworden, zowel voor de patiënt als voor het Rijk. Mensen moeten tevens langer wachten om goede zorg te krijgen. Dit alles leidt tot een toename van gezondheidsproblemen en gezondheidsverschillen. Door deze groeiende ongelijkheid, en vooral de toenemende gezondheidsarmoede, wordt het universele recht op gezondheid mensen ontnomen. Daarom moet de overheid blijven investeren in preventie en het wegnemen van financiële obstakels in de toegang tot zorg.
Het kabinet verzaakt met de voorgenomen plannen in zijn verantwoordelijkheid de toegang tot zorg voor iedereen te garanderen. Met deze bezuinigingen blijven plannen zoals de halvering van het eigen risico vooralsnog symboolpolitiek.
