Eind oktober ging ons chirurgisch team naar Haydom in Tanzania voor een Operatie Glimlachmissie. De focus lag dit keer op handchirurgie. Een van de artsen die mee ging was Marco Ritt, handchirurg in het VUmc en The Hand Clinic. “Het was een geslaagde missie, met een geweldige en blijvende impact op het leven van jonge mensen en dat van mijzelf.”
Marco is al meer dan twintig jaar hand- en polschirurg in het Vumc in Amsterdam. Daarnaast heeft hij The Hand Clinic opgezet in Amsterdam, een ziekenhuis gespecialiseerd in hand- en polsklachten. Uit nieuwsgierigheid ging hij mee op missie naar het Haydom Lutheran Hospital. “Ik was benieuwd hoe het er daar aan toe gaat. Een beetje spannend vond ik het ook, ik had geen idee wat ik kon verwachten. Nu ik het allemaal heb gezien realiseer ik me hoe goed we het hebben in Nederland. En dat artsen en patiënten hier best wat vaker bij stil mogen staan.”
Even wennen
In twee weken werden er 49 operaties uitgevoerd bij voornamelijk kinderen en jong volwassenen met brandwondletsel en schisis (hazenlip). Het chirurgisch team bestond dit keer uit Matthijs Botman (plastisch chirurg VUmc) Claar Bijleveld (anesthesist Medisch Spectrum Twente) en Marco Ritt. Marco: “opereren was in het begin wel even wennen. De OK was lang niet zo schoon als in Nederland en de omstandigheden waren niet optimaal. Denk aan botte scalpels, operatielampen die het niet allemaal deden, naalden van slechte kwaliteit en de hitte van het klimaat. Daarnaast zagen we letsels die in Nederland nauwelijks voorkomen, zo ernstig. Zo werd er een man binnengebracht wiens hand er half af lag door een ongeluk met een kapmes. Omdat hij geen geld had voor vervoer naar het ziekenhuis en laat staan voor een operatie, liep hij al een week rond met zijn verminkte hand. Als hij nog een paar dagen langer had gewacht, hadden we moeten amputeren. Gelukkig was hij net op tijd en hebben we de hand kunnen redden.”
Licht aan de horizon
Niet alleen de omstandigheden op de OK vielen Marco op. Ook het cultuurverschil maakte indruk. “Wie ik niet snel zal vergeten is een twaalfjarig meisje dat huilend binnenkwam met ernstig brandwondenletsel aan haar vingers en arm. De reden voor haar verdriet was de angst nooit een man te krijgen vanwege haar verminkte arm. Aangezien er in haar cultuur van vrouwen wordt verwacht dat ze veel kinderen krijgen, voelde het alsof haar leven was geruïneerd. En dat voor een meisje van twaalf! Gelukkig hebben we met een operatie haar arm en hand kunnen verbeteren, waardoor ze weer wat licht aan de horizon ziet. Dat is natuurlijk prachtig.”
100% winst
Voor Marco zijn niet alleen de operaties van belang. “Ik wil graag het maximale overal uithalen. Het zou fantastisch zijn als we de zorg in het Haydom Lutheran Hospital langzaam naar een hoger niveau kunnen tillen. Er valt ontzettend veel te verbeteren en dit begint met het opleiden en trainen van de lokale artsen. Basisingrepen zoals bijvoorbeeld het hechten van pezen bij ernstig letsel, hebben ze daar nog nauwelijks onder de knie. Ook het aanbrengen van huidtransplantaten bij brandwonden is nog vrij nieuw. Dit soort basiskennis willen we hen bijbrengen, en ik hoop dat het wordt opgepikt. Eenvoudig is het niet want het heeft allemaal te maken met verandermentaliteit. Gelukkig waren de jonge artsen die we trainden enthousiast en leergierig. De verfijnde handchirurgie die we in Nederland kennen, is in Haydom nog ver weg. Mensen zijn daar al blij als ze hun verminkte hand weer een beetje kunnen buigen. Of als twee van de vijf vingers het weer doen, zodat ze weer aan het werk kunnen. Dat is voor hen 100% winst.”
