Trainingsprogramma
De kwaliteit van leven verbeteren van kinderen met ernstige brandwonden en het trainen van medisch personeel, dat dat zijn de twee voornaamste doelen van het chirurgische trainingsprogramma van Operatie Glimlach. Een aantal keer per jaar reist een chirurgisch team vanuit Nederland naar het Haydom Lutheran Hospital in Tanzania om daar samen met lokale artsen patiënten te opereren. Dankzij deze samenwerking leren de Tanzaniaanse medici nieuwe skills en kunnen zij uiteindelijk de operaties en nazorg zelfstandig uitvoeren.
Uitdaging
De lokale artsen krijgen tijdens de missies praktische workshops waar ze technieken leren op het gebied van plastische en reconstructieve chirurgie. Een aantal van hen wordt meteen ingezet in de operatiekamer. Neema Staton Mkope (25) en Anwar Aliamini Adam (26) zijn twee artsen die tijdens de missie van afgelopen juni mee mochten lopen. Ze hebben beiden hun 5-jarige artsenopleiding afgerond en lopen nu een jaar stage in het Haydom Lutheran Hospital. Het werken met het team van Operatie Glimlach was een buitenkans voor hen, vertellen ze via een videoverbinding vanuit Tanzania.
Adam: “Het was een unieke kans om in het team mee te kunnen draaien. Om first hand te zien wat plastische chirurgie en reconstructieve chirurgie inhoudt. Ik heb mijn chirurgische vaardigheden kunnen verbeteren, nieuwe technieken geleerd. Van mij had het nog veel langer mogen duren” Neema knikt bevestigend. “De week vloog voorbij, vertelt ze. “Ik heb zoveel geleerd. Naast de verschillende technieken ook het screenen van patiënten, het inplannen van operaties en dan daarna de follow up, de postoperatieve zorg van de patiënten. Het hele proces van begin tot eind, heel leerzaam.”
Goede samenwerking
Een chirurgisch team werkt heel intensief samen. Hoe hebben de jonge artsen het ervaren om in zo’n internationaal teamverband te werken? Adam: “Het was een erg positieve ervaring. Iedereen werkte goed samen, nam initiatief wanneer nodig, tijdens de operatie, maar ook tijdens de planning. De groepsdynamiek binnen het team was heel fijn. Heel collegiaal.” Neema: ”Ja, ze waren erg geduldig en namen uitgebreid de tijd om alles goed uit te leggen.” Adam vult aan: “Ik kreeg echt het gevoel dat ik deel uitmaakte van het team en aan het einde van de week mochten we interessante casussen presenteren en moesten we laten zien wat we gedurende de week hebben geleerd.”
Huidtransplantaties
Gespecialiseerde brandwondenzorg ontbreekt veelal in Tanzania. De behandeling is daardoor vaak ontoereikend. Dat heeft grote gevolgen voor de patiënten, zoals beperkingen in het gebruik van ledematen en veel pijn. Littekenweefsel van een brandwond op een gewricht kan ervoor zorgen dat deze niet meer goed bewogen kan worden. Een reconstructieve operatie kan deze schade grotendeels herstellen, bijvoorbeeld door middel van een huidtransplantatie. Neema: “De technieken die hiervoor nodig zijn oefenden we tijdens de workshops, zoals hechten. Dat deden op darmweefsel van een dier. Vervolgens pasten we wat we geleerd hadden meteen toe tijdens operaties. We hebben huidtransplantaties gedaan en een contractuur. Het was de eerste keer dat ik dit zelf deed.” Adam: “Je leert echt heel snel als je het geleerde meteen kan toepassen.”
Even voor de niet medici onder ons: een contractuur ontstaat als een ledemaat niet bewogen kan worden. Door blijvende samentrekking van weefsels kan vergroeiing van gewrichten ontstaan. Daardoor raken de spieren of pezen verkort en ontstaat een dwangstand van het gewricht.
Voldoening
Welke patiënten zijn ze het meeste bijgebleven? “Meerdere”, vertelt Adam. “Maar wat me het meeste raakte waren de kinderen met contracturen. We hebben veel huidtransplantaties bij hen gedaan en wat orthopedische chirurgie. De wetenschap dat deze kinderen vroeg of laat weer kunnen rondrennen terwijl ze eerst helemaal niet konden lopen geeft veel voldoening.” Bij Neema heeft de casus van een volwassen man veel indruk gemaakt. “Hij had een hele grote wond die we met een huidtransplantatie hebben behandeld. Het was een hele grote operatie en het was een groot succes. Zijn herstel was verbazingwekkend goed.”
Meer en groter
De artsen hebben dus ongelooflijk veel geleerd en gedaan in twee weken. Het is een waardevolle aanvulling op hun praktijkervaring. Neema:” Ik had graag meer tijd gehad. Meer chirurgen in het team zou ook geweldig zijn. Zodat nog meer collega’s van hen kunnen leren en de technieken kunnen toepassen die we hebben geoefend.” Adam is het met haar eens: “ja dat zou fijn zijn en vooral ook grotere chirurgische teams. Zodat veel meer patiënten geholpen kunnen worden. Er is zo’n behoefte aan deze zorg. Haydom ligt erg afgelegen. Voor de mensen in dit gebied is toegang tot gezondheidszorg echt een probleem. Het is belangrijk dat de publiciteit rondom de missies wordt uitgebreid, zodat meer mensen weten dat Operatie Glimlach binnenkort weer komt.”
Neema en Adam gaan het volgende bezoek van het Operatie Glimlach team niet meer meemaken. Hun stagejaar zit er bijna op. Neema lachend: “Maar misschien wacht ik wel op ze!”
Foto: Neema en Adam oefenen het hechten van weefsel
