De Helpdesk van Dokters van de Wereld staat dagelijks telefonisch klaar voor iedereen die vragen heeft of drempels ervaart in de toegang tot zorg. Phildy Asamoah werkt sinds een half jaar als coördinator van de Helpdesk. Ze vertelt over een bijzonder contact dat ze een tijd geleden had met een man uit Jemen. ‘Het bestaan van de Helpdesk heeft dit gezin echt verder kunnen helpen.’
Contact via WhatsApp
‘Het was één van mijn eerste casussen. We werden via WhatsApp benaderd door een man uit Jemen. Samen met zijn vrouw en drie jonge kinderen verbleef hij ongedocumenteerd in Nederland’, vertelt Phildy. ‘Hij maakte zich veel zorgen: zowel hijzelf als zijn vrouw hadden gezondheidsklachten. Zijn vrouw leed aan rugklachten door een hernia en zelf had hij door zijn astma moeite met ademhalen en een nare hoest.’
De man wist niet goed wat hij moest doen. ‘Hij was bang dat hij pas een dokter kon zien als zijn gezin zich zou aanmelden in Ter Apel en vreesde dat hun klachten in de tussentijd zouden verergeren.’ Via via wees iemand hem toen op de hulp van Dokters van de Wereld. ‘Hij hoorde dat hij naar de Zorgbus kon gaan in Amsterdam. Vanuit Ede, waar zijn gezin bij vrienden verblijft, is hij toen naar Amsterdam afgereisd.’
Een huisarts in Ede
Na zijn bezoek aan de Zorgbus, komt de man in contact met de Helpdesk. ‘Wij hebben een huisarts in Ede kunnen regelen, voor hem en zijn gezin. Zijn vrouw kon zo een doorverwijzing krijgen naar het ziekenhuis om door een specialist gezien te worden en zelf kreeg hij medicatie voorgeschreven. Hij was ons ontzettend dankbaar. Hij stuurde een uitgebreid spraakbericht om ons te bedanken. Soms appt hij ons nog weleens, als hij bijvoorbeeld een vraag heeft over het declareren van zorgkosten. Het bestaan van de Helpdesk heeft zijn gezin echt verder kunnen helpen.’
Veel mensen die contact opnemen met de Helpdesk lopen tegen drempels aan in het Nederlandse zorgsysteem. ‘Zij bellen of appen ons als ze bijvoorbeeld geen medicijnen meekrijgen, omdat de huisarts of apotheek niet op de hoogte is van de CAK-regeling*. Dan kunnen wij daarin bemiddelen. Als wij de zorgverlener te woord staan, komen we er meestal wél uit.’
Als wij de zorgverlener te woord staan, komen we er meestal wél uit.
14.000 euro
Zo noemt Phildy het voorbeeld van een vrouw die de Helpdesk benaderde nadat ze een zorgrekening had ontvangen van maar liefst 14.000 euro. ‘Zij had een operatie ondergaan in het ziekenhuis, maar was ongedocumenteerd en onverzekerd. Zij kon de rekening niet betalen en maakte zich ontzettend zorgen. Met één mail naar de debiteurenafdeling van het ziekenhuis konden wij regelen dat de rekening naar het CAK werd gestuurd, die het bedrag heeft vergoed.’
De vrijwilligers en medewerkers van de Helpdesk worden vaak serieuzer genomen door zorgverleners dan de patiënt. ‘Dat vind ik best wel schrijnend. Het levert veel frustratie op bij mensen. En dan spreken wij alleen nog maar de mensen die ons weten te vinden. Waarschijnlijk zijn er nog veel meer mensen die tegen drempels aanlopen en zonder hulp blijven rondlopen.’
Gebrek aan kennis
Volgens Phildy kan meer voorlichting en informatie over de regelingen en mogelijkheden die er zijn om zorgkosten te declareren heel veel doen in de toegang tot zorg voor ongedocumenteerde mensen. ‘Het zou erg helpen als zorgverleners beter op de hoogte zijn van de regelingen en meer kennis zouden hebben over de doelgroep. Eén van onze vrijwilligers had onlangs contact met een huisarts om een ongedocumenteerde man te laten inschrijven. De huisarts zei: ‘Oh, maar deze man kan zich toch gewoon inschrijven bij ons? Wat is zijn BSN-nummer?’ Hij begreep niet dat een ongedocumenteerd persoon geen BSN-nummer heeft, omdat hij zich niet zomaar kan inschrijven bij de gemeente. Er is nog zoveel gebrek aan kennis, daar gaat veel mis.’
Zolang deze drempels in de zorg bestaan, blijft de Helpdesk voor mensen klaarstaan. Phildy: ‘We zien dagelijks het effect van ons werk. Soms vraagt het maar om één belletje of mailtje, waarmee we mensen richting de juiste zorg kunnen begeleiden. Voor hen maakt dit een wereld van verschil.’
* In Nederland is het voor mensen zonder documenten niet mogelijk een zorgverzekering af te sluiten. Zij moeten hun zorg zelf betalen, maar kunnen dit vaak niet. Om toch in hun recht op medisch noodzakelijke zorg te voorzien, bestaat er een financieringsregeling bij het CAK.
