Tess Davidson (30) is psycholoog en werkt naast haar fulltimebaan als vrijwilliger bij Dokters van de Wereld. Daar draait ze psychosociale spreekuren voor asielzoekers en ongedocumenteerde mensen. ‘Ik werd vrijwilliger uit een gevoel van zorgplicht. Want iedereen heeft recht op zorg, maar deze mensen hebben het écht nodig.
Bevoorrechte bubbel
'Zoals zoveel leeftijdsgenoten leef ook ik in een bubbel. Ik ben omringd met mensen die allemaal in vrede zijn opgegroeid, een huis hebben, een prima baan. Mijn vrijwilligersbaan zorgt voor relativering, maar geeft mij ook hoop door de draagkracht die ik zie. "Hoe kan het dat jij nog op je benen staat?", denk ik vaak tijdens mijn spreekuren. Maar de kracht van deze mensen en de wil om verder te gaan is echt ongelooflijk groot.'
Sinds een paar jaar werkt Tess in een traumacentrum. Daar behandelt ze veel veteranen en mensen die slachtoffer zijn van seksueel misbruik. Een prachtige baan, vertelt ze, toch miste ze de doelgroep waar ze tijdens haar stages veel mee werkte: vluchtelingen en ongedocumenteerde mensen. Om die reden begon ze als vrijwilliger bij Dokters van de Wereld. 'Dat, en uit een gevoel van zorgplicht. Want iedereen heeft recht op zorg, maar deze mensen hebben het écht nodig.'
Op handen zitten
Dokters van de Wereld is geen behandelcentrum, maar biedt tijdelijke overbruggingshulp aan mensen in een kwetsbare positie. Zo hebben de patiënten die Tess ziet vaak nog geen huisarts. Tess zorgt ervoor dat ze die huisarts wél krijgen, zodat ze met een verwijzing op zak behandeld kunnen worden in een ggz-instelling. Tot dat zover is, blijft Dokter van de Wereld hen zien tijdens psychosociale spreekuren. Een essentiële rol, aldus Tess, toch moet ze als professionele behandelaar soms op haar handen zitten.
'Zo praat ik al maanden met een man die getraumatiseerd is en last heeft van herbelevingen en nachtmerries. Hij staat al vijf maanden op een wachtlijst voor een EMDR-behandeling, behandelingen die ik in mijn betaalde baan dagelijks geef. Ik zou hem zo kunnen helpen, toch is dat niet mijn rol als vrijwilliger. Bovendien, traumatherapie is alleen effectief als je het intensief aanbiedt, wat op vrijwillige basis vaak niet mogelijk is.'
Geluksmomentjes
Tijdens haar spreekuren spreekt Tess met mensen die een heftig vluchtverleden hebben, uit een oorlog komen en in Nederland nog geen verblijfsstatus hebben. Ze ondersteunt hen via de METS-methodiek, een methodiek die ervanuit gaat dat mentale gezondheid wordt beïnvloed door omstandigheden waar je wel en geen invloed op hebt. Samen met de patiënt kijkt Tess naar de omstandigheden waar dat wel het geval is. Tess: 'Ik kan er bijvoorbeeld niet voor zorgen dat iemand asiel krijgt in Nederland, een baan vindt, zijn gezin terugkrijgt of dat het weer veilig wordt in een land van herkomst. Maar samen kijken we waar we het wél wat dragelijker kunnen maken.'
Als voorbeeld vertelt ze over een Ethiopische vrouw die haar land ontvluchtte vanwege haar seksuele geaardheid. Verstoten door haar familie en nog zonder netwerk in Nederland, voelde ze zich hier enorm eenzaam. Tess zorgde ervoor dat ze zich aansloot bij een queergroep, waar ze vrouwen leerde kennen die in dezelfde positie zaten. Tess: 'Ze sloot vriendschappen en kreeg zelfs een relatie. Het was precies het zetje wat ze nodig had om er weer tegenaan te kunnen. Ook voor mij, als behandelaar, zijn dat grote geluksmomentjes.'
