De schakel tussen mensen met een SGBV ervaring en hulpverlening
Veel vluchtelingen en migranten hebben te maken gehad met seksueel en gendergerelateerd geweld (SGBV). In hun land van herkomst, onderweg naar Europa of in het land van aankomst. Wat zij meemaken is traumatisch. Toch zoeken maar heel weinig mensen hulp, om verschillende redenen. Ze schamen zich bijvoorbeeld voor wat ze hebben meegemaakt. Het is taboe om erover te praten of ze zijn bang omdat ze geen verblijfsvergunning hebben. Maar ook taalproblemen maken het vinden van passende zorg moeilijk. Met het project Reach Out wil Dokters van de Wereld de toegang tot de noodzakelijke hulpverlening voor vluchtelingen en migranten met seksueel en/of gendergerelateerd geweld ervaringen verbeteren.
Het door de Europese Unie gefinancierde project ging afgelopen zomer van start. Cultuur mediators, ook wel cultuur coaches of sleutelpersonen genoemd, spelen een belangrijke rol in het toegankelijker maken van de hulpverlening. Dit zijn mensen met een migranten- of vluchtelingenachtergrond die de taal kennen en de culturele achtergrond van de slachtoffers van SGBV.
Inmiddels zijn al ruim 30 cultuur mediators getraind. Een van hen is de 30-jarige Elie Shamoun. Hij komt uit Syrië en ontvluchtte zijn land ruim zes jaar geleden met zijn toen 14-jarige zusje. Hij studeerde Arabische literatuur in Syrië, werkte als sociaal werker en zette dit voort toen hij in Nederland kwam. Zo werkte hij als tolk en vertaler bij VluchtelingenWerk Amsterdam en is hij project assistent bij Diversion, een organisatie die oplossingen voor complexe maatschappelijke vraagstukken ontwikkelt. “Als cultuur mediator praat ik met mensen en luister ik naar hun verhaal”, vertelt Elie. “Ik help slachtoffers van seksueel en gendergerelateerd geweld in contact te komen met hulporganisaties en zorgverleners, zodat ze de zorg krijgen die ze nodig hebben. Ook kan ik als man aandacht vestigen op mannen die SGVB hebben ervaren.”
Training
Cultuur mediators zijn bruggenbouwers, de schakel tussen het slachtoffer en de Nederlandse hulpverleners. Om ze goed voor te bereiden op hun werk, kregen ze een training van Dokters van de Wereld. Elie: “De training van Reach Out was erg goed. We kregen presentaties van verschillende organisaties en professionals over onder andere psychische problemen, seksueel geweld en vrouwenbesnijdenis. Daarnaast werden we wegwijs gemaakt in het Nederlandse zorgsysteem en hoe het hier werkt.”
Voor Elie is het heel belangrijk om een bijdrage te kunnen leveren en mensen te helpen. “Dankzij dit werk leer ik veel en kan ik me verder ontwikkelen als sociaal werker. In Syrië kan ik het niet beter maken, maar hier is veel meer mogelijk. Mijn doel is om te leren, me verder te ontwikkelen en slachtoffers van SGBV bij te staan en te helpen. Het zal moeilijk zijn om mensen te bereiken en onderwerpen gerelateerd aan geweld en seksualiteit bespreekbaar te maken. Maar het is tijd om de uitdaging aan te gaan en los te komen van de gebruiken en tradities die mensen scheiden op basis van geslacht en het leven van mensen moeilijker maken in het licht van de grote spanningen, de versnellende wereld en de conflicten die de wereld doormaakt.”
Netwerkbijeenkomsten
Dokters van de Wereld organiseert ook bijeenkomsten en trainingen voor professionals die met de doelgroep werken, zoals medewerkers van overheidsinstanties, maatschappelijke organisaties en zorginstellingen, over cultuursensitieve werkwijzen en hoe SGBV-slachtoffers geïdentificeerd kunnen worden. Tijdens netwerkbijeenkomsten worden ervaringen uitgewisseld en naar oplossingen gezocht. Doel is leren van elkaar en de onderlinge samenwerking verbeteren. Al deze activiteiten worden aangeboden in Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Nijmegen.
Het project Reach Out loopt nog tot medio 2021. Het wordt ook uitgevoerd door MdM in België, Duitsland en in Servië in samenwerking met het Servische Rode Kruis. Meer informatie over Reach Out vind je hier.
