Ruim negen op de tien migranten in Europa leven onder de armoedegrens. Dit blijkt uit ons Observatory Report 2016, dat we dinsdag 15 november presenteerden.

Het rapport is ons jaarlijks terugkerend onderzoek dat de toegang tot zorg onder kwetsbare groepen in Europa in kaart brengt. We hebben voor dit onderzoek in 11 landen 9.610 patiënten, tijdens 37.012 medische consultaties, vragen gesteld over hun persoonlijke gezondheid en persoonlijke leef- en gezondheidsomstandigheden. Uit ons onderzoek komt naar voren dat niet-medische factoren zoals huisvesting, inkomen en de toegang tot zorg een zware wissel trekken op de gezondheid van migranten.

Vaccinatie-achterstanden

Armoedeproblematiek ondermijnt de effectiviteit van de zorg die kwetsbare groepen krijgen. Mensen komen vaak veel te laat in een zorgtraject. Dat zorgt ook voor extra druk op de beschikbare faciliteiten. We wijzen onder meer op alarmerende vaccinatie-achterstanden onder onze patiënten. Maar liefst 29,8 procent van de kinderen en jongeren tot 18 jaar heeft geen tetanusvaccinatie gehad. Bijna 36 procent is niet ingeënt tegen hepatitus B en 40 procent kreeg nooit het zogenaamde BMR-vaccin tegen de besmettelijke kinderziekten mazelen, bof en rode hond.

Armoede

De armoede- en daaruit voortkomende gezondheidsproblematiek blijft zeker niet beperkt tot migranten zonder papieren, zo blijkt uit ons rapport. Maar liefst de helft van de onderzoeksgroep bestaat uit migranten met een geldige verblijfsstatus. Bij deze migranten is hun toegang tot zorg zeker nog niet veiliggesteld. Factoren als taalproblemen en het ontbreken van een stevig sociaal netwerk belemmeren in belangrijke mate de toegang tot zorg.

Huisvesting

Hulp- en belangenorganisaties moeten vaak veel moeite doen om de meest basale huisvestingsvoorzieningen te organiseren en in stand te houden. Dit zien we bijvoorbeeld in opvangkampen in Griekenland en Calais. In Amsterdam is onlangs nog een rechtszaak gevoerd over of ernstig zieke uitgeprocedeerde asielzoekers hun benodigde dagopvang konden behouden. Daar ging het om uitgeprocedeerde asielzoekers. Die mensen zijn in Amsterdam voor hun onderdak vaak aangewezen op kraakpanden of alleen gemeentelijke nachtopvang.

Autochtone Europeanen

Opmerkelijk is ook het aantal autochtone Europeanen dat bij ons aanklopt. Bijna zes procent van de onderzoeksgroep uit het onderzoek heeft geen migratie-achtergrond. We vermoeden dat deze groep groeiende is. Het lijkt er op dat steeds meer mensen zonder migratie-achtergrond verstoken zijn van adequate medische zorg en uiteindelijk op de hulp van hulporganisaties zijn aangewezen.

Veilige routes

Wij roepen Europese leiders en Europarlementariërs onder meer op om voor vluchtelingen en migranten veilige routes te garanderen. Ook moeten overheden en instanties meer samenwerken in het migratieproces. Bovendien vragen we speciale aandacht voor de kwetsbare positie van vrouwen en kinderen. Er kan veel onnodig lijden en onnodig dure kosten voorkomen worden wanneer overheden waarborgen dat vluchtelingen en migranten tijdig en adequate zorg krijgen.