Hoe Medecin du Monde Japan niemand aan het lot overlaat
JAPAN - Nadat het aantal dodelijke slachtoffers van het COVID-19 virus afgelopen week is verdubbeld, heeft premier Shinzo Abe op 16 april eindelijk de noodtoestand uitgeroepen. Zorgmedewerkers worstelen er om de schade zoveel mogelijk te beperken. Medecin du Monde Japan (MdMJ) bereikt de groeiende kwetsbare groep met gratis voorlichting en zorg. Zij die niet of nauwelijks toegang hebben tot de al overvolle ziekenhuizen kunnen terecht bij de onbevreesde medisch vrijwilligers.
Met momenteel 8626 geregistreerde Covid-19 geïnfecteerden, 901 herstelden en 178 doden, heeft Japan globaal relatief weinig gevallen met een totaal van 126.5 miljoen inwoners. Maar dat de aantallen zo snel zijn verdubbeld, doet de angst voor een uitbraak toenemen onder de bevolking. De volle ziekenhuizen en MdMJ zetten zich schrap voor soortgelijke taferelen als in de zwaarst getroffen landen, niet wetende hoeveel het zorgpersoneel nog aankan en hoeveel de kwetsbare groep gaat groeien.
De nieuwe noodmaatregelen sinds 16 april houden o.a. in dat elk huishouden 100,000 Yen (860 Euro) ontvangt en twee mondkapjes. Op deze manier wil Abe huishoudens redden van faillissement - in een poging om de consequenties van het initieel trage optreden in te dammen - zodat niet nog meer mensen dakloos worden. De nood van deze maatregelen neemt niet weg dat er een nieuw probleem ontstaat in Japan: Internetcafés worden gesloten. Dit Japanse fenomeen legt al sinds 2000 de sociaaleconomische ongelijkheid in Japan bloot. Hier, in uitgebouwde cybercafes, wonen mensen in kleine hokjes omdat zij financieel niet in staat zijn om de huur voor een woning op te brengen. Eigenlijk waren deze ‘bewoners’ al dakloos, ondanks het hebben van een baan en het feit dat zij ongeveer 24 euro moeten betalen per nacht. Nu deze plekken door de maatregelen moeten sluiten, worden minstens 4000 mensen dakloos. Waar komen zij nu terecht? Hoe kunnen zij aan thuis-isolatie doen zonder woning?
©BBC – nu alle internetcafés zijn gesloten als voorzorgsmaatregel, belanden nog meer mensen op straat
De Japanse mentaliteit tegenover ‘afhankelijk’ zijn helpt hulpbehoevenden niet. Zelfredzaamheid is een groot goed in deze cultuur. Voor mensen die door omstandigheden in de problemen komen, is het gevoel van schaamteom zowel hulp te vragen als accepteren, te groot. Juist deze mensen probeert MdMJ te bereiken door het taboe van afhankelijkheid te doorbreken. Zorg moet volgens MdMJ niet als verdienste worden gezien, maar als universeel recht. Dit betekent dat iemands waarde niet afhangt van de mate van benodigde zorg of hulp. ‘Kwetsbaar’ mag tijdens COVID-19 niet het nieuwe normaal worden.
De in Japan welbekende woordvoerder voor daklozen-rechten, Tsuyoshi Inaba, stelt dat veel daklozen een maand geleden niet eens wisten wat COVID-19 was. Aangezien het virus vanuit de regering als ‘onder controle’ werd gecommuniceerd, voelde vele daklozen en niet-daklozen niet de urgentie om het serieus te nemen. Inmiddels dringt de cruciale informatie door dankzij de initiatieven van MdMJ. Hierdoor kan iedereen zichzelf en anderen beschermen, wat niet alleen goed is voor de mensen in nood, maar voor elke laag van de maatschappij. Naast hun gebruikelijke rondes en voedseldistributie verricht MdMJ extra werk om in contact te blijven met de kwetsbare groepen.
Aan afwachten doen de Japanse collega’s niet. De vrijwilligers hebben informatiefolders ontworpen en deze uitgedeeld aan hulpgroepen. Ook organiseren ze bewustwordingscampagnes op publieke plekken met de nodige bescherming. Op deze manier hopen ze de mensen te bereiken die buiten het kader van de Japanse gezondheidszorg vallen. Er zijn inmiddels meer dan tweehonderd preventiekits uitgedeeld en dit aantal groeit volgens MdMJ behoorlijk.
© MdM Japan – gratis preventiekit met gebruiksaanwijzing
De voorspelling is dat de kwetsbare groep in Japan alleen maar zal groeien door baan- en huisverlies tijdens en na de pandemie. Strijdend tegen deze maatschappelijke uitsluiting gaat MdMJ op pad om daklozen, werklozen, immigranten en andere sociaaleconomisch misbedeelde groepen te bereiken. Om hen die al vóór COVID-19 om hulp verlegen zaten datgene bieden waar elk mens - tijdens wat voor noodsituatie dan ook - recht op heeft: zorg.
